Пошук

Царскія ўлады, напалоханыя выбухам рэвалюцыі 1905 г., пайшлі на паслабленне самадзяржаўнага рэжыму. Між іншага дазволілі нацыянальны друк, чым не прамінулі скарыстацца беларусы, стварыўшы першыя перыядычныя выданні на роднай мове – газеты «Наша доля» і «Наша Ніва». Абуджалі беларусаў да нацыянальнага... Болей »

Будоўлю святыняў у старадаўнім беларускім мястэчку інспіравалі і фундавалі яго ўладальнікі, найперш – знакаміты Язэп Корчак у першай палове XVII ст. Менавіта гэты магнат ажывіў будоўлю цэркваў ды касцёлаў у Глыбокім праз багатыя зямельныя дараванні ўніяцкім манахам-базылянам і каталіцкім босым кармелітам.... Болей »

Сістэмная русіфікацыя беларусаў мае даўнюю традыцыю ад Расейскай імперыі, Савецкага Саюзу і сёння перанятая ды працягнутая прарасейскім рэжымам. Прымала і прымае сёння разнастайныя формы – ад забароны ўжывання назвы краіны, фізічнай ліквідацыі творцаў нацыянальнае культуры, масавай міграцыі расейцаў... Болей »

Калекцыі Беларускага музею пачалі збірацца каля 1906 г. найперш Іванам Луцкевічам. Але да адкрыцця ў 1921-м ён не дажыў. У музеі захоўваліся ўнікальныя экспанаты, якіх няма ў сучасных беларускіх музеях, напрыклад кнігі Францыска Скарыны. Усё міжваеннае дваццацігоддзе Беларускі музей заставаўся цэнтрам... Болей »

Асаблівая форма гарадскога самакіравання, створаная ў саксонскім горадзе Магдэбург, з невядомых прычынаў зрабілася вельмі папулярная ў краінах Цэнтральна-Усходняй Еўропы. Яна рэгулявала ўсе праявы гарадскога жыцця – ад органаў кіравання да маёмасных справаў і крымінальных злачынстваў. У Беларусь пранікла... Болей »

Адметны еўрапейскі рэгіён, да якога належыць таксама Беларусь, фармаваўся цягам стагоддзяў як самая ўсходняя частка заходнееўрапейскай цывілізацыі. Складаўся з даўніх каралеўстваў – чэшскага, вугорскага, польскага – і Вялікага Княства Літоўскага. Цягам XVII–XVIII стст. быў паглынуты трыма вялікімі дзяржавамі... Болей »

З-за блізкасці да мяжы з БССР улады міжваеннай Польшчы перанеслі цэнтр Дзісненскага павета ў буйное мястэчка Глыбокае. Атрымаўшы добры імпульс да развіцця, Глыбокае даволі хутка пераўтварылася ў горад. А польская ўлада распачала тут саліднае будаўніцтва: для чыноўнікаў, якія прыбылі з Польшчы, узводзіліся... Болей »

Незвычайная гісторыя беларускае гімназіі ў міжваеннай Польшчы, сярэдняе беларускае школы, якая здолела пратрымацца 20 гадоў, не зважаючы на неспрыяльную палітыку ўладаў. Утрымалася адная з шасці, што існавалі ў Заходняй Беларусі. Амаль штодзённае змаганне за выжыванне, збіранне грошай усёю беларускаю... Болей »

Насуперак савецкім падручнікам Другая сусветная вайна для беларусаў пачалася не ў 1941-м, а ў 1939-м годзе. Далучэнне да БССР Заходняй Беларусі, кароткая гісторыя беларускай Віленшчыны, «першыя саветы», а таксама з’яднанне беларусаў у адным сталінскім канцлагеры – усё ўмясцілася ў кароткі верасень 1939... Болей »

Мястэчка на Браслаўшчыне з нейкай нямецкай назвай Германавічы, у старажытнасці звалася Ерманавічамі, а сёння знакамітае не толькі памяццю пра Язэпа Драздовіча, касцёлам XVIII ст. у стылі віленскага барока і класіцыстычным палацам паноў Шырынаў. Невялікае мястэчка, сённяшняя вёска Шаркаўшчынскага раёну... Болей »

Двухгадовая карпатлівая праца з дрэвам, жалезам, вяроўкамі і тканінай закончылася спускам на ваду рэканструяванага баявога судна вікінгаў Х ст. Апантаны старажытнай гісторыяй лекар-рэнтгенолаг патраціў мноства вольнага часу, сілаў і грошай, пераадолеў усе бюракратычныя перашкоды і цяпер гарадзенцы і... Болей »

Цэнтр племя дрыгавічоў ад пачатку (з ХІ ст.) быў абнесены моцнымі ўмацаваннямі ў некалькі лініяў. Па адной простай прычыне – яго заснавалі на беразе вялікай ракі – важнейшага еўрапейскага шляху, па якім плавалі не толькі мірныя купцы, але і шматлікія банды рабаўнікоў ды заваёўнікаў. А ў новы час рэчыцкі... Болей »

Магілёў зусім не заслужана застаецца ў баку ад ажыўленых турыстычных маршрутаў. Калі пайсці ў пешую вандроўку па ягоных гістарычных мясцінах і помніках архітэктуры, то яна зойме не адзін дзень. Ужо ад гістарычнага ядра гораду – замчышча – пачынаецца шчыльная забудова XVIII–XIX ст., над якой дамінуе знакамітая... Болей »

Уладзіслаў Галубок ствараў прафесійны, але сапраўды народны беларускі тэатр. Народны і беларускі паводле ідэалогіі, рэпертуару і надзвычайнай папулярнасці па ўсёй краіне. Як сапраўдны чалавек адраджэння, ён валодаў поўным наборам тэатральных прафесіяў: рэжысёр, драматург, менеджар, актор і мастак. Аднак... Болей »

Пад Ваўкавыскам каля пасёлка Краснасельскі сярод лясоў і палёў крыецца ўнікальны помнік – дзясяткі, а папраўдзе можа сотні ці тысячы самых старажытных шахтаў Беларусі – па здабычы крэменю. Старажытныя шахцёры ад 3 тыс. да 1 тыс. гадоў да н.э.не толькі выкопвалі, але і апрацоўвалі здабытую сыравіну, масава... Болей »

Паселішча ўзнікла яшчэ ў жалезным веку на маляўнічым пагорку, аточаным блакітнымі азёрамі. Але ў сярэднявеччы Полацкае княства паставіла тут замак не з-за хараства мясцовасці, а дзеля стратэгічных мэтаў – абароны сваіх межаў і стварэння цэнтру ўлады над мясцовай ваколіцай. У познім сярэднявеччы і ў Новы... Болей »

Каля Рэчыцы ў мікрарэгіёне вёскі Капань у шырокай даліне Дняпра археолаг Мікола Крывальцэвіч за некалькі гадоў разведак і раскопак выявіў больш 30 помнікаў неаліту і бронзавага веку, г.зн. ад 5-га тысячагоддзя да н.э. да пачатку 1 тысячагоддзя да н.э. Сярод паселішчаў і могільнікаў трапляюцца асабліва... Болей »

На рубяжы XVIII–XIX ст., калі толькі што знікла Рэч Паспалітая і прыйшла Расея, у Менску па-ранейшаму культывавалася традыцыя мінулай дзяржавы. Талерантная напачатку палітыка імператара Аляксандра І не перашкаджала і нават спрыяла развіццю мясцовай культуры. Менск стаў значным цэнтрам адукацыі і культуры... Болей »

Некалькі дзесяцігоддзяў назад у Беларусі з’явіўся новы від паляўнічых – капары. Хто яны: шкоднікі, калекцыянеры ці даследчыкі гісторыі? Калі на рынку сталі даступныя прыстасаванні, якія могуць выявіць пад зямлёй каляровы ці чорны метал, адразу з’явіліся аматары пошукаў падземных скарбаў. Ходзяць па полю... Болей »

Немалая, але даволі тыповая беларуская вёска на Браслаўшчыне аказалася мясцінай з тысячагадовай гісторыяй. На гэта паказвала сама назва, верагодна ад старажытнаславянскага «пагост» – месца збору даніны. Археолагі, правёўшы раскопкі курганоў ля Пагошчы пацвердзілі, так, тут жылі дружыннікі з адміністрацыі... Болей »