Пошук

У савецкай Беларусі было прынята разбурэнне помнікаў архітэктуры звальваць на нямецка-фашысцкіх акупантаў. Але элементарны падлік паказвае, што найбольш гістарычнай архітэктуры ў краіне знішчыла камуністычная ўлада пасля Другой сусветнай вайны. Гэта добра відаць на прыкладзе Горадні, якая лічыцца найбольш... Болей »

Па ўсёй краіне ў назвах гарадоў, мястэчак, вёсак, а найбольш у гарадской тапаніміцы масава сустракаюцца тапонімы, якія не звязаныя з беларускай гістарычнай памяццю, або ўвогуле не маюць дачынення да Беларусі. Найбольш гэта датычыць цэнтраў гарадоў, дзе дамінуе савецка-камуністычнае назоўніцтва – вуліцы... Болей »

Лужкі – добра захаванае мястэчка былога Полацкага ваяводства Рэчы Паспалітай. Пачыналася яно як прыватны маёнтак – баярскае, потым шляхецкае ўладанне. Cёння Лужкі аточаныя шырокімі высокатраўнымі лугамі, ад якіх, пэўна і атрымалі назву. Мястэчка слаўнае касцёлам у стылі адметнага віленскага барока і... Болей »

Створаная расейскімі ўладамі замест езуіцкай школы мужчынская гімназія была старэйшай сярэдняй навучальнай установай у Менску. Давала класічную адукацыю і выхоўвала інтэлігентных людзей – патрыётаў сваёй зямлі. Аказваецца, у царскай Расеі адукацыя была больш ліберальнай, чым у сучаснай Рэспубліцы Беларусь.... Болей »

Ляхавічы ўпершыню згадваюцца ў дакументах XV ст., але ёсць аргументы на карысць версіі пра існаванне паселішча Ляхаў ужо ў XI ст. Сённяшняе невялікае ціхае мястэчка знакамітае замкам XVI–XVII ст. – адным з наймацнейшых у Рэчы Паспалітай, які вытрымаў некалькі маскоўскіх аблогаў у самай страшнай у гісторыі... Болей »

Лошыца – нейкім дзівам часткова ацалелы сядзібна-паркавы комплекс у межах жылой і прамысловай забудовы Менску. Маёнтак з XVI ст., цэнтр гаспадарчага і культурнага жыцця ў XVIII–XIX ст. Палац Прушынскіх-Любанскіх, капліца-пахавальня, цэлы шэраг вытворчых будынкаў. У гісторыі Лошыцы хапала як радасных... Болей »

Ад яго дзейнасці адварочвалі нос шмат хто з г.зв. адукаваных людзей ці то польскай, ці то расейскай культуры. А гэты чалавек – шляхціч старажытнага гербу «Лебедзь» не толькі ўбачыў агромністы мастацкі патэнцыял беларускіх народных спеваў і танцаў, але і паказаў яго на высокай тэатральнай сцэне. www.belsat.eu ... Болей »

Баранавічы разрасліся з невялікай вёскі дзякуючы чыгунцы і сталі другім па велічыні горадам Берасцейшчыны. Паселішча ў амаль 200 тыс. жыхароў – добрае месца для даследавання стану гістарычнай памяці ў Рэспубліцы Беларусь. Усе помнікі, памятныя знакі, мемарыяльныя комплексы ў Баранавічах цяжка нават палічыць... Болей »

Кожны беларускі інтэлігент у другой палове ХХ ст. калі не бываў у Вішневе, то чуў пра яго. Менавіта там у старадаўнім касцёле больш за трыццаць гадоў служыў ксёндз Уладзіслаў Чарняўскі, які зрабіў свой прыход беларускім, перакладаў на беларускую мову літургічныя тэксты і Біблію, быў запрошаны ў Ватыкан... Болей »

Мястэчка на Шчучыншчыне вядомае найперш тым, што з яго наваколля паходзіць Алаіза Пашкевіч. Пасіянарную беларуску і пахавалі непадалёк – у вёсцы Стары Двор. У Астрыне быў пастаўлены першы ў гісторыі помнік Цётцы, а пазней яго адмыслова перанеслі на падворак Астрынскай сярэдняй школы. Аднак у сённяшняй... Болей »

Ордэн бернардынцаў узнік як адгалінаванне больш старажытнага ордэну францішканцаў. З самога пачатку дзейнасці асаблівую ўвагу і высілкі бернардынцы канцэнтравалі на Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў, найперш на яе ўсходніх землях. Бо асаблівай іхнаю місіяй была праца сярод праваслаўных. У Горадні бернардынцы... Болей »

Беларусы доўгі час не мелі ўласнае дзяржавы і мусілі прыстасоўвацца да чужое. Каб зрабіць кар’еру, «стаць чалавекам», трэба было дапасавацца да іншае культуры, звычаяў, мовы. Праз некалькі пакаленняў прыстасавання выявіўся сіндром хваробы, якая праяўляецца ў тым, што сваё беларусам апрыёры здаецца горшым... Болей »

Прыклад будзіцеля народа, пасіянарыі, якая ў літаральным сэнсе аддала жыццё для свайго народа. Алаіза Пашкевіч рабіла ўсё для беларушчыны: грала ў тэатры, стварала гурткі, школы і літаратурныя творы. Змагалася за мову беларусаў, «каб не ўмёрлі». Шануецца ў Рэспубліцы Беларусь на афіцыйным узроўні мае... Болей »

Царскія ўлады, напалоханыя выбухам рэвалюцыі 1905 г., пайшлі на паслабленне самадзяржаўнага рэжыму. Між іншага дазволілі нацыянальны друк, чым не прамінулі скарыстацца беларусы, стварыўшы першыя перыядычныя выданні на роднай мове – газеты «Наша доля» і «Наша Ніва». Абуджалі беларусаў да нацыянальнага... Болей »

Будоўлю святыняў у старадаўнім беларускім мястэчку інспіравалі і фундавалі яго ўладальнікі, найперш – знакаміты Язэп Корчак у першай палове XVII ст. Менавіта гэты магнат ажывіў будоўлю цэркваў ды касцёлаў у Глыбокім праз багатыя зямельныя дараванні ўніяцкім манахам-базылянам і каталіцкім босым кармелітам.... Болей »

Сістэмная русіфікацыя беларусаў мае даўнюю традыцыю ад Расейскай імперыі, Савецкага Саюзу і сёння перанятая ды працягнутая прарасейскім рэжымам. Прымала і прымае сёння разнастайныя формы – ад забароны ўжывання назвы краіны, фізічнай ліквідацыі творцаў нацыянальнае культуры, масавай міграцыі расейцаў... Болей »

Калекцыі Беларускага музею пачалі збірацца каля 1906 г. найперш Іванам Луцкевічам. Але да адкрыцця ў 1921-м ён не дажыў. У музеі захоўваліся ўнікальныя экспанаты, якіх няма ў сучасных беларускіх музеях, напрыклад кнігі Францыска Скарыны. Усё міжваеннае дваццацігоддзе Беларускі музей заставаўся цэнтрам... Болей »

Асаблівая форма гарадскога самакіравання, створаная ў саксонскім горадзе Магдэбург, з невядомых прычынаў зрабілася вельмі папулярная ў краінах Цэнтральна-Усходняй Еўропы. Яна рэгулявала ўсе праявы гарадскога жыцця – ад органаў кіравання да маёмасных справаў і крымінальных злачынстваў. У Беларусь пранікла... Болей »

Адметны еўрапейскі рэгіён, да якога належыць таксама Беларусь, фармаваўся цягам стагоддзяў як самая ўсходняя частка заходнееўрапейскай цывілізацыі. Складаўся з даўніх каралеўстваў – чэшскага, вугорскага, польскага – і Вялікага Княства Літоўскага. Цягам XVII–XVIII стст. быў паглынуты трыма вялікімі дзяржавамі... Болей »

З-за блізкасці да мяжы з БССР улады міжваеннай Польшчы перанеслі цэнтр Дзісненскага павета ў буйное мястэчка Глыбокае. Атрымаўшы добры імпульс да развіцця, Глыбокае даволі хутка пераўтварылася ў горад. А польская ўлада распачала тут саліднае будаўніцтва: для чыноўнікаў, якія прыбылі з Польшчы, узводзіліся... Болей »