Пошук

Мястэчка на Шчучыншчыне вядомае найперш тым, што з яго наваколля паходзіць Алаіза Пашкевіч. Пасіянарную беларуску і пахавалі непадалёк – у вёсцы Стары Двор. У Астрыне быў пастаўлены першы ў гісторыі помнік Цётцы, а пазней яго адмыслова перанеслі на падворак Астрынскай сярэдняй школы. Аднак у сённяшняй... Болей »

Ордэн бернардынцаў узнік як адгалінаванне больш старажытнага ордэну францішканцаў. З самога пачатку дзейнасці асаблівую ўвагу і высілкі бернардынцы канцэнтравалі на Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў, найперш на яе ўсходніх землях. Бо асаблівай іхнаю місіяй была праца сярод праваслаўных. У Горадні бернардынцы... Болей »

Францішак Скарына не мог абмінуць Вільні – сталіцы сваёй Айчыны. Бо ягоным пакліканнем было несці друкаванае слова людзям паспалітым на роднай мове. Ён заклаў першую друкарню ў Вільні, зарганізаваў яе працу, хоць яшчэ не меў магчымасці ператварыць кнігадрук у даходнае рамяство. Тое зрабілі ягоныя наступнікі... Болей »

Беларусы доўгі час не мелі ўласнае дзяржавы і мусілі прыстасоўвацца да чужое. Каб зрабіць кар’еру, «стаць чалавекам», трэба было дапасавацца да іншае культуры, звычаяў, мовы. Праз некалькі пакаленняў прыстасавання выявіўся сіндром хваробы, якая праяўляецца ў тым, што сваё беларусам апрыёры здаецца горшым... Болей »

Прыклад будзіцеля народа, пасіянарыі, якая ў літаральным сэнсе аддала жыццё для свайго народа. Алаіза Пашкевіч рабіла ўсё для беларушчыны: грала ў тэатры, стварала гурткі, школы і літаратурныя творы. Змагалася за мову беларусаў, «каб не ўмёрлі». Шануецца ў Рэспубліцы Беларусь на афіцыйным узроўні мае... Болей »

Кляштары ордэну святой Брыгіты – вялікая рэдкасць у Беларусі, іх было ўсяго два, а неўзабаве застаўся адзін – гарадзенскі. Шчаслівым лёсам ён ацалеў і выдатна захаваўся да нашых дзён, хоць, зразумела, пры савецкай уладзе манашак выселілі. Ацалелі не толькі муры касцёла і кляштара ды ўнікальны драўляны... Болей »

Капаны-перакапаны археолагамі Мірскі замак, здавалася б, ужо ніякіх таямніцаў не абяцае. Але не, трохі воддаль за капліцаю пахавальняй апошніх уладальнікаў ізноў нешта трапляецца, ды такое, што прымушае капаць далей. І ў выніку даволі істотна змяняць нашыя ўяўленні пра тапаграфію замкавае ваколіцы ды... Болей »

Адметны еўрапейскі рэгіён, да якога належыць таксама Беларусь, фармаваўся цягам стагоддзяў як самая ўсходняя частка заходнееўрапейскай цывілізацыі. Складаўся з даўніх каралеўстваў – чэшскага, вугорскага, польскага – і Вялікага Княства Літоўскага. Цягам XVII–XVIII стст. быў паглынуты трыма вялікімі дзяржавамі... Болей »

Чаму Варшава стала трэцім месцам ягонага пахавання? Чаму Сталін перадаў палякам у 1938 г. труну з парэшткамі караля? Чаму яе павезлі не ў каралеўскі Вавель у Кракаве а ў Воўчын, каля Берасця? Што ўвосень 1987 г. убачылі археолаг Міхась Ткачоў, выкладчык Аляксандр Мілінкевіч з сынам і мастак-рэстаўратар... Болей »

Сённяшняя Рэспубліка Беларусь – сапраўдная краіна парадоксаў. Гэтаксама ў ідэалогіі, як у гісторыі і культуры. Даўно няма афіцыйнай камуністычнай ідэалогіі, а помнікі і вуліцы ў гонар яе заснавальнікаў у краіне лічацца тысячамі. Як у сталічным метро, дзе пад зямлёй знаходзіцца станцыя «Плошча Леніна»... Болей »

Чаму буйны палескі землеўладальнік пайшоў супраць плыні і звязаў сябе з беларускім нацыянальным рухам калі амаль уся даўняя беларуская шляхта лічыла сябе палякамі і змагалася за новую польскую дзяржаву? Чаму Раман Скірмунт не ратаваўся ад «Чырвонай арміі» у верасні 1939 г.? Чаму яго не абараніў мясцовы... Болей »

На паўночным захадзе Беларусі ў Ашмянскім раёне каля мястэчка Гальшаны, а дакладней, паўтара кіламетра далей, пры дарозе ў Баруны знаходзіцца мясціна з незвычайнай назвай «Карабель». Гэта найвышэйшы ва ўсёй ваколіцы пагорак, вяршыня якога акружаная добра захаваным насыпным земляным валам і ровам. Мясцовы... Болей »

Новая гістарычная праграма «Белсату» з прафесарам Аляксандрам Краўцэвічам. У кожнай з 14 серыяў выбітны беларускі гісторык наведвае знакавыя мясціны нашай мінуўшчыны, каб прыпомніць важныя але малавядомыя ці зусім невядомыя падзеі і таямніцы, з імі звязаныя. Чаму замак у Лідзе адрозніваецца ад іншых... Болей »

Знакаміты Лаўрышаўскі манастыр – другі сярод самых старажытных праваслаўных манастыроў на Панямонні пасля Барыса-Глебскага ў Горадні. Аўтэнтычная пісьмовая крыніца XIII стагоддзя, Галіцка-Валынскі летапіс, паведамляе, што каля 1262 года князь Войшалк, сын першага вялікага князя літоўскага Міндоўга, «учыніў... Болей »

У Беларусі пра Крэва ведае, ці прынамсі чуў, кожны школьнік. У падручніках па гісторыі абавязкова згадваецца Крэўская ўнія 1385 года паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім. Сённяшняе Крэва – звычайная вялікая вёска ў Смаргонскім раёне Гарадзенскай вобласці. Але ў нашай краіне не знойдзеш... Болей »

Новая гістарычная праграма «Белсату» з прафесарам Аляксандрам Краўцэвічам. У кожнай з 14 серыяў выбітны беларускі гісторык наведвае знакавыя мясціны нашай мінуўшчыны, каб прыпомніць важныя але малавядомыя ці зусім невядомыя падзеі і таямніцы, з імі звязаныя. Як адкрылі Горадзен над Нёмнам? Колькі мураваных... Болей »

Вясковы настаўнік, антырасейскі паўстанец, судовы следчы, сялянскі адвакат, але найперш – пачынальнік навейшай беларускай літаратуры, першы вялікі нацыянальны паэт, будзіцель беларускага народа. Гэта ён назваў нашую мову «адзежай душы», паэтычна, але і з навуковай дакладнасцю акрэсліў этнічныя межы Беларусі:... Болей »

Чаму пасля бурлівай маладосці князь Міхал Клеафас Агінскі пераехаў у Залессе, пад Смаргонь? Ці ён, баявы афіцэр, які ваяваў супраць расейцаў пад камандваннем Касцюшкі, паверыў абяцанкам Напалеона Банапарта адрадзіць Вялікае княства Літоўскае? Чаму пайшоў на службу да цара Аляксандра I? Ці ў Залессі быў... Болей »

Новая гістарычная праграма «Белсату» з прафесарам Аляксандрам Краўцэвічам. У кожнай з 14 серыяў выбітны беларускі гісторык наведвае знакавыя мясціны нашай мінуўшчыны, каб прыпомніць важныя але малавядомыя ці зусім невядомыя падзеі і таямніцы, з імі звязаныя.www.belsat.eu ... Болей »

Новая гістарычная праграма «Белсату» з прафесарам Аляксандрам Краўцэвічам. У кожнай з 14 серыяў выбітны беларускі гісторык наведвае знакавыя мясціны нашай мінуўшчыны, каб прыпомніць важныя але малавядомыя ці зусім невядомыя падзеі і таямніцы, з імі звязаныя. Ці шмат хто чуў пра замак у Глуску на Магілёўшчыне?!... Болей »