Першы Ўсебеларускі зьезд (кангрэс), скліканы дэмакратычным шляхам у Менску ў сьнежні 1917 г., не пасьпеў выканаць свае гістарычнае ролі ў вызначэньні лёсу дзяржаўнасьці беларускага народу. Зьезд быў гвалтоўна разагнаны маскоўскімі бальшавікамі, якія баяліся страціцьуладу і кантроль над Беларусьсю. Дэлегаты Кангрэсу пасьпелі выбраць з свайго складу радных, якім перадалі кангрэсавыя паўнамоцтвы, у тым ліку зрэалізаваньне незалежнасьці Бел... Болей »

На карце, апублікаванай у сваёй кнізе, летувіскі гісторык Норбэрт Велюс зямлю Аўкштоту зьмясьціў на ўсход ад ракі Сьвятой і на поўнач ад Вяльлі. На тэрыторыі гэтай Аўкштоты летувіскага дасьледніка апынуліся і возера Нарач, і Браслаўскія азёры. Гістарычную ж Літву Н. Велюс разьядноўвае на Жамойць і ўласна Літву, якую традыцыйна атаясамлівае з гэтай «Аўкштотай». Гэта зноў змушае спыніцца на праблеме, дзе, нарэшце, знаходзілася ... Болей »

Княжы знак "Сокала". Гэты герб вядомы на Беларусі і Літве пад назвай «Калоны», «Стаўпы». Ен быў родавым гербам Гедыміна і ўсіх ягоных нашчадкаў. Да гэтага ж герба належаў, на думку даследнікаў, князь Міндоўг — стваральнік Вялікага Княства Літоўскага са сталіцай у Наваградку. Менавіта пад сцягамі з такім гербам, як сведчыць «Хроніка» Яна Длугаша, падчас славутай Грунвальдскай бітвы змагаліся з крыжакамі 10 харугваў з тых 40, што вы... Болей »

Шаноўныя Чытачы! З гэтага нумара «Спадчына» будзе прыходзіць да вас павялічаным да 16 аркушаў аб'ёмам. Доўгачаканая «мажнасьць» выданьня адлюстроўвае як чытацкую патрэбу ў спажываньні духоўных здабыткаў папярэдніх пакаленьняў, так і дзяржаўную матар'яльную фундацыю праграмы Адраджэньня і культурнага будаўніцтва. Шлях да ёмістага нацыянальнага часопіса гістарычна-культуралягічнага зьместу ня быў кароткі. Чытачы сталага веку памятаюць пер... Болей »

Старажытнаэўрапейцы. Старажытнаэўрапейская моўная супольнасьць — гістарычная рэальнасьць. Найцікавым дасягненьнем інда-эўрапеістыкі сярэдзіны XX ст. ёсьць адкрыцьцё і апісаньне этнамоўнай супольнасьці старажытнаэўрапейцаў, што існавала ў глыбокай мінуў-шчыне. Як ведама, да індаэўрапейскае моўнае сям'і належаць германскія, італійскія (раманскія), славянскія, балцкія, кельцкія, індаіранскія, грэцкая, армянская ды албанская мовы, а таксама... Болей »

У 1992 г. упершыню на Беларусі шырока сьвяткаваліся ўгодкі Слуцкага паўстаньня 1920 г., пра якое савепкія гісторыкі амаль і не ўспаміналі. Нават у 3-м томе пяцітомнай «Гісторыі Беларускай ССР» няма ніводнай згадкі пра паўстаньне. Толькі ў асобных спэцыяльных навуковых працах, у тым ліку ў кароткіх артыкулах Беларускай Савецкай Энцыкляпэдыі, гэтае паўстаньне ўпаміналася. Аднак і гэтыя працы былі аднабаковыя, бэз уліку публікацыяў мэмуара... Болей »

Мой шчаслівы дзень. Чаму я адчуваю сябе беларусам! Памятаю Беларускую Народную Рэспубліку, пры мне ўсё гэта рабілася. Памятаю, як мой стрыечны брат, настаўнік, скончыўшы вучобу і прыехаўшы ў 1920 г. дадому, ганарыўся: «Я жыву ў Менску!». Падзеі, якія ў той час адбыліся, дапамаглі сфармаваць беларускую свядомасць цэламу пакаленню, бо тады, у дваццатым годзе, мы ўжо вызваліліся з-пад царскага прыгнёту і яшчэ не былі пад Польшчай. Пакуль і... Болей »

Сведчанні слова. Аўтар «Слова аб палку Ігаравым» быў не толькі геніяльным мастаком, але і выдатным гісторыкам. Можна толькі здзіўляцца, наколькі ўсебакова і глыбока ведаў ён жыццё сучаснікаў і мінулае свайго народа, як упэўнена арыентаваўся ў заблытаным лабірынце тагачасных між-княжацкіх адносін, абцяжараных бясконцымі ўсобіцамі. У складанай удзельнай мазаіцы XII ст. аўтар «Слова...» убачыў і своеасаблівасць Полацкага княства. найболын ... Болей »

Патрэба мець падручную кнігу творчасьці Янкі Купалы — цэнтральнага й найбольшага пісьменьніка беларускай літаратуры нацыянальнага адраджэньня — моцна адчувалася зь першых дзён паявы масавай нацыянальна сьведамай беларускай эміграцыі. Зразуж пасьля апошняй сусьветнай вайны былі й паадзіночныя спробы зарадзіць гэтай пякучай патрэбе, спачатку сьціплымі рататарнымі, а пасьля й друкаванымі выданьнямі паасобных Купалавых твораў. Ды для перавы... Болей »

Кніга падрыхтавана да 500-годдзя з дня нараджэння вялікага сына беларускага народа Ф. Скарыны. Яе аснову складаюць матэрыялы Скарынаўскіх чытанняў, якія адбыліся ў Мінску ў 1986 г. Артыкулы прысвечаны самым розным аспектам жыцця і дзейнасці першадрукара, яго гістарычнай ролі ў развіцці беларускай культуры і ўсходнеславянскага кнігадрукавання. Адрасуецца як спецыялістам, так і шырокаму колу чытачоў Болей »