Пошук

Problem świadomości społecznej chłopów na Białostocczyźnie nie był — jak dotąd — przed­miotem oddzielnych studiów. Badania nad tzw. świadomością zbiorową spo­łeczeństwa zyskały w ostatnim okresie szczegól­nie wysoką rangę. Jerzy Topolski stwierdził, że niemożliwe jest względnie pełne zrekonstruo­wanie... Болей »

Począwszy od roku bieżącego w Białymstoku będzie wychodził kwartalnik pod nazwą "Bia­łostocczyzna". Myśl o powołaniu periodyku pojawiła się w białostockim środowisku naukowym. Istnieje po­trzeba prezentacji i popularyzacji wiedzy o re­gionie, opartej o rzetelne badania naukowe. Białostockie Towarzystwa... Болей »

W smętnej scenerii białostockich uliczek po­krytych kałużami błota nie zwracał szczegól­nej uwagi drewniany parterowy domek usy­tuowany na rogu ulic Białej i Zielonej — stano­wiący od niedawna własność młodego małżeń­stwa — Rozalii z domu Sofer i Marka Zamen­hofa. Marek z zawodu nauczyciel — czyli mełamed... Болей »

Wykaz artykułów zamieszczonych w kwartalniku „Białostocczyzna" w latach 1986—1988 (1 —12) CZECZUGA BAZYLI, Główne problemy współczesnego świata FIGURA JANUSZ, Wojskowe sądy specjalne białostockiego okręgu ZWZ—AK JARMOLIK WŁODZIMIERZ, Z dziejów sądownictwa szlacheckiego na Podlasiu ... Болей »

Zespół klasztorno-kościelny w Różanym­stoku jest jednym z największych i najokazal­szych tego typu zabytków na terenie wojewó­dztwa białostockiego. Od lat budził on zainteresowanie badaczy sztuki i architektury, a mimo to literatura dotycząca tego zespołu jest skąpa. Począwszy od wydawnictw z XVII w.... Болей »

W bieżącym roku Białostockie Towarzystwo Naukowe obchodzi jubileusz 25-1ecia swojego powstania. Zrodziła je potrzeba zainicjowania badań nad problemami regionu. Białostocczyzna, z racji swego peryferyjnego położenia, leżąca na sty­ku osadnictwa różnych grup etnicznych i kul­turowych, wchodząca w przeszłości... Болей »

W poprzednim artykule przedstawiano po­krótce zarys dziejów prawosławia w Polsce pół­nocno-wschodniej oraz najciekawsze zabytki malarstwa ikonowego na naszym obszarze. Tekst niniejszy jest próbą rozszyfrowania tre­ści ikonograficznych najczęściej występujących na naszym terenie tematów w wizerunkach... Болей »

Termin antroponimia (od greck. anthrópos 'człowiek' + ónyma 'imię') oznacza naukę zaj­mującą się badaniem różnych typów imion oso­bowych. W sferze jej zainteresowań znajdują się imiona własne, imiona po ojcu (łąc. patro­nimicum), nazwiska, przezwiska, pseudonimy, kryptonimy, ponadto nazwy herbowe, plemien­ne... Болей »

Sposób odżywiania się w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej należy do słabiej zbadanych działów kultury materialnej. Źródła są bardzo fragmentaryczne i dotyczą tylko niektórych produktów, niektórych środowisk, niektórych zwyczajów kulinarnych i nawyków konsump­cyjnych w bardzo wąskim zwykle przedziale czasowym.... Болей »

Sytuacja Rzeczypospolitej w schyłkowym okresie panowania Augusta II była bardzo tru­dna. Trwała wojna siedmioletnia (1756—1763), przez ziemie Rzeczypospolitej przetaczały się obce wojska, głównie rosyjskie i pruskie, któ­re niemiłosiernie grabiły ludność. Na domiar złego Fryderyk II zalewał kraj fałszywą... Болей »

Dobra goniądzkie Radziwiłłów od 1530 r. sąsiadowały od południa z włością knyszyńską. Ta powstała w wyniku akcji Bony, która zmusiła właścicieli „Państwa Rajgrodzko-Goniądzkiego" do ustąpienia na rzecz młodego króla Zygmunta Augusta części należących do nich puszcza i nowo zasiedlonych. Darowizny dokonał... Болей »

Już we wczesnym średniowieczu przez ziemie Podlasia przebiegały ważne drogi handlowe. Największe znaczenia miał tranzytowy szlak bałtycko-czarnomorski, który na znacznym odcinku biegł wzdłuż Bugu. To przy nim rozwi­nął się Drohiczyn, ważny ośrodek handlu Rusi z Polską i strefą nadbałtycką. Tędy wiodła... Болей »

Aleksander Chodkiewicz wojewoda nowogrodzki, marszałek wielki litewski, w 1498 r. sprowadził do Gródka mnichów z Ławry Pieczerskiej w Kijowie. Mnisi zaczęli budować tam klasztor. Jednak sąsiedztwo gwarnej rezydencji magnackiej kolidowało z pustelniczą regułą zakonu. Poprosili więc swego ktitora o pozwolenie... Болей »

Pradzieje Brańska i okolic nie są jeszcze dostatecznie poznane. Nie prowa­dzono tutaj kompleksowych badań wykopaliskowych, a jedynie krótkotrwałe prace badawcze i ratownicze na kilku stanowiskach. W opracowaniu niniej­szym wykorzystano dotychczasowe publikacje (sprawozdania opisujące przede wszystkim... Болей »

Dolina rzeki Biebrzy wraz z dolinami uchodzących do niej dopływów zawsze stanowiła niezwykle trudny teren do komunikacji. Nie było możliwe posługiwanie się drogami lądowymi, które łączyłyby osady położone na północnej krawędzi doliny z osada­mi na skraju południowym. Nie dotyczyło to oczywiście zim względnie... Болей »

Bezpośrednio po przyłączeniu Podlasia do Korony w 1569 r. ponad 3/4 istniejących tu osad stanowiło własność szlachecką. Większość z nich należała do drobnej i średniej szlachty.Niewiele było natomiast dużych włości prywatnych. Do największych tutejszych właścicieli ziemskich należeli wówczas Kiszkowie... Болей »

Od połowy XVII w. coraz bardziej rosła w Rzeczypospolitej rola magnaterii. Szczyto­wy wzrost jej znaczenia nastąpił niewątpliwie w epoce saskiej, kiedy to magnaci mieli de­cydujący wpływ na władzę w państwie i jego politykę. Ten system rządów, określany jako oligarchia magnacka, powodował decentralizację... Болей »

Dość powszechnie przyjętą datą powstania słyn­nego ikonostasu supraskiego jest rok 1664. Malarzem ikon miał być niejaki Wincenty, a rzeźbiarzem i pozlotnikiem Andrzej Modzelewski. Ukoń­czony został 8 czerwca 1664 r. Te informacje podał po raz pierwszy M. Dalmatow, a po­chodziły z dziś zaginionego Pomiannika... Болей »

W 1996 r. Profesor doktor habilitowany Stanisław Alexandrowicz obchodził 65 rocznicę urodzin. Z okazji tego jubileuszu warto byłoby przybliżyć czytelnikom Białostoc­czyzny sylwetkę Profesora przez wiele lat związanego z naszym regionem. Stanisław Alexandrowicz urodził się 5 kwietnia 1931 r. w Wilnie... Болей »

Krzyżacki opis drogi z Wizny na wschód z 1396 r. wiodącej wzdłuż rzek Narwi i Supraśli wspomina na tym terytorium tylko o lasach i łąkach, wymienia też jedynie na­zwy rzeczek: Neresna (Nereśl), Gestra (Jaskra), Succresla (Supraśl), Ploska (Płoska), Swizlocze (Świsłocz) i dodaje, że pierwsze wsie są dopiero... Болей »