Пошук

«Залаты век Беларусі» – тэрмін, які не сустрэнеш у афіцыйных падручніках і энцыклапедыях, але ён шырока выкарыстоўваецца ў прыгожым пісьменстве і ў навуковай гістарыяграфіі. У БССР і лукашэнкавай РБ ён не мог выкарыстоўвацца ў прынцыпе, бо аўтарытарныя і таталітарныя рэжымы заўсёды цвердзяць, што менавіта... Болей »

Шляхціц з-пад Слоніма Іосіф Стаброўскі пражыў амаль сто гадоў, прайшоў праз расейскія каўказскія войны, у Першую сусветную даслужыўся да палкоўніка. Ацалеў пры бальшавіках, быў мабілізаваны ў Чырвоную армію, перажыў Другую сусветную вайну пад нямецкай акупацыяй і нават кіраваў музеем у Слоніме. На дзіва... Болей »

Слонім – адзін з нешматлікіх беларускіх гарадоў, дзе помнікаў архітэктуры захавалася больш, чымся было знішчана. Тут у найбольш русіфікатарскі савецкі час нікога не дзівіла і не шакавала беларуская мова на вуліцах ды ўва ўстановах.www.belsat.eu ... Болей »

Вялікая сярэднявечная дзяржава, якая знікла больш за два стагоддзі таму, да сённяшняга дня застаецца ў цэнтры гістарычных дыскусіяў і спрэчак. Галоўнай тэмай дыскусіі паміж беларускімі і летувіскімі гісторыкамі праходзіць нацыянальная прыналежнасць гэтай дзяржавы. Хто яе збудаваў? Летувісы ці беларусы?... Болей »

Ад 1919 года ў Наваградку працавала недзяржаўная беларуская гімназія. Дзейнічала ў цяжкіх умовах пасляваеннай разрухі і неталеранцыі уладаў міжваеннай Польшчы. Але праз самаададаную працу выкладчыкаў – патрыётаў з дапамогай беларусаў з усіх канцоў свету гімназія з беларускай мовай выкладання дасягнула... Болей »

Маскоўская навала заспела літвінаў знянацку. ВКЛ за некалькі гадоў страціла на ўсходзе каля траціны сваёй тэрыторыі. Вораг вёў наступ незвычайна вялікімі сіламі. Невядома была як іх спыніць. Паспалітае рушанне не спраўлялася з абаронай краіны. На прафесійнае войска скарб не меў грошай. Сітуацыя выглядала... Болей »

Старажытны горад над ракою Пінаю вабіць непаўторным архітэктурным абліччам, цудам ацалелым пасля шматлікіх беларускіх няшчасцяў: войнаў, пажараў і кіравання камуністамі. www.belsat.eu ... Болей »

Невялікі горад даўней славіўся не толькі замкам, але і сваймі рэдкімі касцёламі. Адзін з іх фарны, ацалелы да нашых дзён, адным з першых у Беларусі паставілі адразу пасля хрышчэння Літвы ў XIV ст. Касцёл піяраў у XIX ст. адабралі расейскія ўлады і ператварылі ў праваслаўную царкву. Пасля падзення камунізму... Болей »

Мураваны касцёл Праабражэння Гасподняга ў Наваградку стаіць, па ўсёй верагоднасці, на месцы самага першага каталіцкага храму ў Беларусі. Бо яшчэ на рубяжы XIII і XIV ст. вялікі князь Віцень збудаваў у сваёй сталіцы драўляны касцёл для каталіцкіх місіянераў манахаў францысканскага ордэна. Глядзіце праграму... Болей »

Пінск меў стаць сталіцай Палескага ваяводства ў міжваеннай Польскай рэспубліцы, але быў ёй толькі паўгода. Умяшаўся лёс вялікі пажар у жніўні 1921 г. моцна знішчыў горад і ваяводскі цэнтр быў перанесены ў Берасце. Але тагачасная польская ўлада захоўвала павагу да рэальнага статусу гораду як буйнога палескага... Болей »

Назва старажытнага цэнтру Ваўкавыску – сведчанне кароткае людское памяці. Паводле мясцовага падання, Шведскую гару насыпалі жаўнеры Карла XII у Паўночную вайну. У сапраўднасці ж адсюль пачынаўся Ваўкавыск у канцы X ст., на сем стагоддзяў раней. Адметнасць раннесярэднявечнага Ваўкавыску – ажно тры ўмацаваныя... Болей »

Адметнасць Мядзела – ягоная геаграфічная няўлоўнасць. Пад такою назвай у крыніцах XV–XVII ст. выступаюць ажно тры асобныя паселішчы ў адной ваколіцы. Тое самае можна сказаць пра мядзельскія замкі. Самы старажытны на востраве Замак возера Мядзел быў закінуты ў XIV–XV ст. па невядомых прычынах. Пазнейшы... Болей »

Вядомае з XV ст. мястэчка Поразава на Гарадзеншчыне некалькі стагоддзяў ажно да найноўшага часу славілася чорналашчоным, інакш мораным або дымлёным керамічным посудам. Апошнія майстры паўміралі блізка рубяжа XX і XXI ст., а ў лепшыя часы іх у мястэчку было каля двух сотняў. Сёння звычайнае, на першы... Болей »

Ад XI ст. памежны горад Мсціслаў займеў уласны замак на гары, якая сёння называецца Замкавай. Памежны абарончы рубеж Смаленскага княства, потым сталіца княства Мсціслаўскага. Ад XIV ст. становіцца адным з важнейшых усходніх цэнтраў ВКЛ каля мяжы з Масквой. Пастаянная баявая гатоўнасць, направа і мадэрнізацыя... Болей »

У міжваеннай Польшчы Наваградак быў самым маленькім ваяводскім цэнтрам з колькасцю жыхароў прыблізна 6 тыс. чалавек. Гістарычная традыцыя перамагла эканамічны разлік, бо гаспадарчым цэнтрам Наваградскага ваяводства фактычна апынуліся Баранавічы. Ваяводскі цэнтр патрабаваў немалых фінансавых укладанняў... Болей »

Індура належыць да самых старажытных славянскіх паселішчаў на Гарадзеншчыне, бо пачыналася яшчэ ў канцы X – пачатку XI стст. ад феадальнае сядзібы – замку. Але гэтая версія грунтуецца адно на невялікіх археалагічных раскопках і вывучэнні формы захаванага гарадзішча на паўночна – заходняй ускраіне. Індура... Болей »

Таямнічы аб’ект у вёсцы Гарадзішча за 2 км ад мястэчка Радунь збівае з панталыку археолагаў незвычайнымі формамі ўмацаванняў – прастакутнымі, а не круглымі, як бывае ў гарадзішчах. Да сур’ёзных навуковых раскопак пакуль не дайшло, а нешматлікія артэфакты датуюцца XVI – XVII стст. У XIX ст. сярод мясцовага... Болей »

У даўнім цэнтры праваслаўя – буйным палескім горадзе Пінску – у XVII – XVIII стст. збудавалі некалькі вялікіх каталіцкіх святыняў, што здамінавалі архітэктурны краявід гораду. Не зважаючы на ўсе старанні расейскіх уладаў у ХІХ ст. і камуністычных у ХХ ст., частка іх ацалела ды застаецца матэрыяльным... Болей »

Старадаўняе мястэчка каля Наваградку вядомае гатычным касцёлам, верагодна, першым у краіне закладзеным прыватнай асобай, а не дзяржаўнымі ўладамі. Занядбаны, напалову разбураны ў савецкі час і адноўлены ў незалежнай Беларусі, касцёл стаўся цэнтрам духоўнага жыцця не толькі Уселюбу, але і ўсяго наваколля. www.belsat.eu... Болей »

Беларуская паэтка і патрыётка ніколі не паддалася, не здрадзіла свайму прызванню. Прайшла праз сталінскія турмы і канцлагеры, была і застаецца ўзорам беларускага грамадзяніна. Помнік ёй стаіць на цвінтары царквы ў Зэльве насупраць дому, у якім яна жыла, а памятная шыльда правісела ўсяго чатыры дні. Славутую... Болей »