Пошук

pdf

„Нарысы...” з’яўляюцца перавыданнем першага (і адзінага) тома галоўнай працы выдатнага беларускага вучонага М.Шчакаціхіна (1896-1940), які першым распрацаваў стройную канцэпцыю гісторыі развіцця беларускага мастацтва і заклаў асновы нацыянальнага мастацтвазнаўства. Кніга разлічана на ўсіх, хто цікавіцца... Болей »

Асноваю гэтых нарысаў зьявіліся матар'ялы, распрацаваныя намі пры падрыхтоўцы курсу гісторыі беларускага мастацтва прачытанага ў першы раз у 1923/1924 акадэмічным годзе ў Беларускім Дзяржаўным Унівэрсытэце. Разам з тым, у цяперашнім крыху болей дапоўненым і пераробленым відзе яны наагул павінны быць... Болей »

У другі том «Хрэстаматыі» ўключаны ўрыўкі з найбольш значных драматычных твораў, якія з'явіліся ў 20-50-я гады XX стагоддзя, прыводзіцца кароткі пераказ іх зместаў, даюцца каментарыі. Змяшчаюцца матэрыялы пра выдатных дзеячаў сцэны гэтага перыяду, даюцца кароткія біяграфічныя звесткі пра драматургаў... Болей »

pdf

Аўген Калубовіч (Kаханоўскі) – вядомы беларускі грамадзкі дзеяч, пісьменьнік, гісторык і публіцыст – нарадзіўся ў 1910 годзе ў мястэчку Ціхінічы Рагачоўскага павету Магілёўскай вобласьці. У 1930 годзе асуджаны на тры гады сталінскага канцлягеру за беларускі патрыятызм. Вярнуўшыся з канцлягеру, працаваў... Болей »

Гістарыяграфіі нашае тэмы няма, калі ня браць на ўвагу паасобных бібліяграфічных нататак без якіх-небудзь абагульненьняў ці, наадварот, абстрактных і апрыёрных разважаньняў бяз сувязі іх з фактамі літаратурнага працэсу. Мы можам назваць тут адно нарыс Ю. Пшыркова пра гісторыю вывучэньня "дакастрычніцкай"... Болей »

Кніга У. Ляхоўскага — першая ў Беларусі спроба абагульняльнага дасьледаваньня гісторыі маладзёвых арганізацыяў, што дзейнічалі ў вызначальныя для нашай Айчыны часы (канец XIX ст. — 1939 г.).У кнізе сыстэматызаваны каштоўны фактычны матэрыял, які дае магчымасьць раскрыць ролю малад-зёвых аб’яднаньняў... Болей »

Лёс помнікаў старога беларускага пісьмен-ства дасьледаваў А. Шлюбскі. Займаўся ім 1-шы зьезд беларускіх архэолягаў і архэографаў у Менску ў 1926 г. Шмат дадатковых дадзеных ёсьць у іншых працах і крыніцах. Пісьмовыя сьведчаньні пра беларускія бібліятэкі й архівы XII—XVIII ст.ст. Пачаткі беларускіх бібліятэк... Болей »

Дзеля больш дакладнейшага апісаньня абставін, якія спрычыніліся да заснаваньня беларускай праваслаўнай царквы ў Саўт Рывэр, Н.Дж., я рашыў апублікаваць у цэласьці справаздачу сп. Уладзіміра Брылеўскага. Хоць прайшло шмат гадоў, калі гзта справаздача была напісана, аднак яна перакіне думкі чытача у той... Болей »

У зборнік увайшлі матэрыялы выступленняў на Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, прысвечанай 90-годдзю стварэння Інстытута беларускай культуры. У артыкулах аналізуюцца цяперашні стан і гісторыя вывучэння дзяржаўнай палітыкі ў галіне навукі і вышэйшай школы, развіцця гуманітарных, сацыяльных і прыродазнаўчых... Болей »

Аснову планіроўкі раннесярэднявечнага Віцебска, як сцвярджае археолаг Л.У. Калядзінскі у артыкуле “Сярэдневечны Віцебск як эталонный помнік матэрыяльнай культуры Беларускага феадальнага горада”, складалі вулічныя маставыя (шырынёй да 4,5-5 м), падпарадкаваныя рэльефу мясцовасці. Яны выяўленыя падчас... Болей »

На сучасным этапе гісторыя Віцебска ў значнай ступені раскрываецца ў крыніцах пасвечаных праблематыцы гісторыі Полацкай зямлі. Пры наяўнасці мноства гістарычных дакументаў і матэрыялаў, найноўшых дадзеныя археалагічных даследаванняў і супастаўленні разнастайных крыніц узрастае колькасць пытанняў і... Болей »

Звыклі мы ў ранейшыя часы да вялікіх абшараў, да вялікіх цыфраў. Дзеля гэтага звыклі мы лічыць нашу бацькаўшчыну зусім невялікаю і няпрыметнаю па абшары яе тэрыторыі і па ліку яе насельнікаў. Пэўна, можа так яно і будзе, калі мы параўнаем Беларусь з так званымі «вялікімі» дзяржавамі, як, напрыклад, Вялікабрытанія... Болей »

Выдатнае месца ў гісторыі Полаччыны здабыў Рагвалодаў прапраўнук Усяслаў. На яго асобе сконцэнтравалася шмат легэндарных і летапісных вестак. Калі іх сабраць, то мы маем такі малюнак асобы Усяслава. Шчыра працаваў князь для паляпшэньня Полацкай тэрыторыі, баронячы яе ад націску суседзяў і нападаючы... Болей »

Найвялікшым племем былі крывічы, каторыя жылі па вышнявінах рэк — Заходняй Дзьвіны, Дняпра і Лаваці. Што датычыць назвы «крывічы», то адны вучоныя гавораць, што крывіча так назвалі за тое, што ён быў хітры, крывадушны чалавек. Другія вучоныя вядуць імя «крывічы» ад слова «кроў», тады назву «крывічы»... Болей »

Каля часоў IX сталецьця землі, занятыя ўсходнімі, рускімі славянамі, дзяліліся паводлуг рэчных сыстэм і гандлёвых цэнтраў на чатыры тэрыторыі. На поўначы, пасярод вазёр, балот і лясоў, цэнтруючыся ўкола Ільменю, лягла зямля Ноўгарадзкіх славян. Далёка на ўсход цягнуліся гэтыя землі, даходзячы аж да Уральскіх... Болей »

Ад маскаля і паноў няма чаго спадзяваціся, бо яны не вольнасці, а глуму і здзерства нашага хочуць. Но не доўга яны нас будуць абдзіраці, бо мы пазналі, гдзе сіла і праўда, і будзем ведаць, як рабіць трэба, каб дастаць зямлю і свабоду. Вазьмемся, дзецюкі, за рукі і дзяржэмся разам! А калі паны схочуць... Болей »

Мінула ўжэ тое, калі здавалася ўсім, што мужыцкая рука здасца толькі да сахі, — цяпер настаў такі час, што мы самі можам пісаці, і то пісаці такую праўду справядліву, як Бог на небе. О, загрыміць наша праўда і, як маланка, пераляціць па свеце! Няхай пазнаюць, што мы можам не толькі карміць сваім хлебам... Болей »

Богам вясновай урадлівасці і плоднасці, а таксама нябесным вершнікам лічыўся Ярыла, які «сумяшчаў» функцыі аграрную і вайсковую. Ёсць падставы лічыць, што Ярыпа ўяўляўся ці сынам, ці адной з іпастасяў Перуна. Богам сонца быў Сотвар, які ў розных мясцовасцях мог насіць і іншыя імёны. Багіняй дабрабыту... Болей »

Да прыняцця хрысціянства продкі беларусаў прытрымліраліся паганскіх (язычніцкіх) веранняў, для якіх было характэрнае шматбожжа. Адным з галоўных багоў быў Пярун - бог грому і маланкі, дажджу, апякун вайсковай справы і княскай дружыны. І дагэтуль маланку ў Беларусі называюць перуном. Лічылася... Болей »

Сталася так, што хцівыя суседзі парасцягвалі нашы скарбы, прысвоілі нашы святыні, зрабілі ўсё, каб адбіць нам памяць, а цяпер, пасміхаючыся, часам кажуць: "А хіба ў вас нешта было? Ды каб не мы, вы б дагэтуль у лапцях хадзілі". Кім бы мы былі, "каб не яны", няхай кожны разважыць сам, прачытаўшы кніге.... Болей »