Сябра журы Прэміі Гедройця Ціхан Чарнякевіч: Мы трапілі ў яміну, якая ўтварылася пасля зачысткі беларускага выдавецкага поля

Прэмія імя Ежы Гедройця – найбуйнейшая незалежная літаратурная прэмія Беларусі, уручаецца з 2012 года. Гэта будзе 12-е ўручэнне Прэміі. Трэці раз запар цырымонія адбываецца ў Польшчы, а не ў Беларусі.

Уручэнне Прэміі імя Ежы Гедройця адбудзецца ў суботу, 25 лістапада, у Гданьску па прапанове беларускага культурнага таварыства «Хатка». Плануецца кніжны кірмаш, прэзентацыя кнігі Алеся Бяляцкага, а таксама сустрэча з пісьменніцай Святланай Курс.

25 лістапада 2023 года ў Гданьску ў славутым Двары Артуса (Dwór Artusa, Długi Targ 43-44) а 19:00 па польскім часе (21-00 па беларускім часе) будуць агучаны вынікі конкурсу і адбудзецца цырымонія ўзнагароджання лаўрэатаў прэміі імя Ежы Гедройця. Плануецца онлайн-трансляцыя.

Аўтар, які зойме першае месца, атрымае грашовую прэмію. Яна забяспечваецца польскімі партнёрамі. Прызы за другое і трэцяе месца – стыпендыя на выспе Готлянд у Швецыі і выданне кнігі адпаведна.

Літаратуразнаўца, сябра журы Ціхан Чарнякевіч сказаў, што мінулы, 2022 год, за які ўласна і ацэньваюцца кнігі, быў надзвычай складаным для беларускай літаратуры – у Беларусі ўлады разграмілі незалежныя выдавецтвы.

«Гэта адна з найбольш складаных прэмій, і менавіта таму, што было вельмі мала кніг заяўлена. Мы трапілі ў яміну, якая ўтварылася пасля зачысткі беларускага выдавецкага поля. Мы сабралі ўсё – і гэта было ўсяго паўтара дзясятка кніг. Але раней былі прэміі, калі падавалася і сорак, і пяцьдзясят, і шэсцьдзесят кніг. Па спісах мы ўбачылі, што нарабілася летась. Гэта даволі трагічна. У гэтым годзе справа павесялела – пайшлі кнігі і ў Беларусі, і за мяжою. Гэта быў складаны момант для ўсёй нашай літаратуры бо калі не засталося выдавецтваў, то дзе выдаць кнігу? І калі такое адбываецца, то ці пісаць увогуле кнігу? Маем што маем», – гаворыць Чарнякевіч.

Шорт-ліст гэтага года:

Сяргей Лескець з кнігай «Шэпт» (Мінск: выдавецкая ініцыятыва «Вільма» супольна з Р. Цымбераў, 2022)