Пошук

pdf

Полацак — адна са старэйшых крывічанскіх калоній. Ешчэ ў дагістарычныя часы, абаснаваўшыся на вярхоўях Днепра, Сожу, Дзвіны і Ловаці, крывічы выдзелілі з сябе заходную і паўночную веткі — палачаноў і ноўгародцаў. Старая гісторыя Полацка сягае непамерна даўных часоў, але за недастаткам пісаных крыніц... Болей »

Першы Ўсебеларускі зьезд (кангрэс), скліканы дэмакратычным шляхам у Менску ў сьнежні 1917 г., не пасьпеў выканаць свае гістарычнае ролі ў вызначэньні лёсу дзяржаўнасьці беларускага народу. Зьезд быў гвалтоўна разагнаны маскоўскімі бальшавікамі, якія баяліся страціцьуладу і кантроль над Беларусьсю. Дэлегаты... Болей »

Ад часу рэвалюцыі 1917 г. жыцьцё і здарэньня разьвярнуліся так шырока, што нават галаўнейшых частак іх ня магчыма абхапіць. Рашучы ўдар рэвалюцыі зразу разбурыў турму прыгнечаных народаў і адчыніў шырокі шлях да нацыанальнага вызваленьня. На гэты шлях накіраваліся і беларускія масы. Кіраўніцтва рухам... Болей »

Мне прышлося пад час сусьветнай вайны пражыць каля трох гадоў у Магілеве на Дняпры і быць сьведкаю гістарычных падзей і здарэньняў у Царскай Стаўцы. Прад маімі вачыма прайшлі, як у кінематографе, цікавейшыя зьявішчы эпох: рэакцыя царызму, нядбаласьць і спакой дварцовай камарыльлі, пераварот у Петраградзе... Болей »

Дзень 25 Сакавіка ёсьць нашым найбольшым сьвятам, сьвятам нашае нацыянальнае і людзкое годнасьці. 25 сакавіка 1918 году Беларускі Народ заявіў сьвету, што Ён, а ніхто іншы, ёсьць гаспадаром у сваёй хаце і што Ён, як і іншыя народы цывілізаванага сьвету, уважае волю і нацыянальную незалежнасьць найболынымі... Болей »

Прушыньскі, Івашкевіч. А цяпер да мяне ў думках прыходзіць і зусім іншы за іх чалавек і пісьменьнік, Юзаф Мацкевіч. Да вайны ён быў супрацоўнікам віленскага "Słowa", рэдактар якога, ягоны брат Станіслаў Мацкевіч, рабіў шмат шуму, палемізаваў артыкуламі, займаўся палітыкай, біўся ў двубоях (на шаблях)... Болей »

Каб правільна аналізаваць асобныя зьявы з абсягу культуры для пэўнай тэрыторыі, трэба вызначыцца, ці была гэтая тэрыторыя рэальнай структурай, ці можна яе акрэсьліць як рэгіён, што характарызуецца супольнай гісторыяй ужо працяглы пэрыяд часу. Толькі ў такім выпадку можна будзе ажыцьцявіць правільны аналіз... Болей »

Гістарычны агляд пачатку дачыненьняў. Камунізм — ад марксавага празь ленінскі ды сталінскі па хрушчоўскі, а ў гэтым дачыненьні таксама й мао-цзэ-дунаўскі, а нат і тытаўскі — заўсёды праклямуе сваю прынцыповую варожасьць да кажнага нацыяналізму, супрацьставячы яму свой "інтэрнацыяналізм". Выводжаны з... Болей »

Ў 1914 — 1920 гг. У XIII—пачатку XIV ст. землі Літвы й Беларусі склалі аснову Вялікага Княства Літоўскага, калыскі беларускага й літоўскага народаў. Продкі сучасных літоўцаў далі назву насельнікам дзяржавы (іх называлі ліцвінамі), але самі ў сутнасці беларусізаваліся, прынялі старабеларускую мову як... Болей »

Напрыканцы' 2000 г. у Парыжы выйшаў апошні нумар часапіса "Культура", знанага інтэлектуальнага выданьня ў паваеннай Польшчы. На першай старонцы паведамлялася, што 14 верасьня 2000 г. у Мэзон-Лафіт, недалёка ад Парыжу, памёр Ежы Гедройц, заснавальнік і галоўны рэдактар часапісу "Культура". "Пасьля маёй... Болей »

У лютым 1924 г. адбылося першае ўзбуйнепьне тэрыторыі Савецкае Беларусі. 13—16 сакавіка 6-ты Надзвычайны зьезд Саветаў БССР заканадаўча аформіў і замацаваў тэрытарыялыіае павелічэпыіе рэспублікі. Да яе адышлі 15 паветаў й асобныя воласьці Віцебскае, Гомельскае ды Смаленскае губэрняў. Новаўтвораная Калінінская... Болей »

Пасьляваенная хваля беларускіх эмігрантаў здолела захаваць самастойнасьць сваёй этнічнай супольнасьці за межамі Бацькаўшчыны, стварыўшы ўстойлівыя нацыянальныя асяродкі. Адным з найвыдатнейшых зь іх стаўся Беларускі інстытут навукі й мастацтва ў Нью-Ёрку. Ініцыятарамі заснаваньня былі Вітаўт Тумаш, Янка... Болей »

jpg

Нясьвіж, верасень 1939 года. Горад у руках Чырвонай Арміі. Я і Міхась Вітушка вырашылі застацца ў горадзе, не зважаючы на выразную антыкамуністычную накіраванасьць. Мы ведалі, што мы нікуды не ўцячэм, што ўсё роўна будзем выкрытыя бальшавікамі, якія нас арыштуюць і вышлюць у Сыбір. Аднак вонкавыя абставіны... Болей »

Усім вядомы ўступ з "Ружы": У енку віхроў між забытымі мапламі чуцен крык роспачы: "Калі ж падымем галовы нашы з акрываўленага ложа? Калі ж на лоне народу супачнем у славе кароны? Хто дасьць нам адказ?" А сьнегавы вужака, прыпадняўшы галаву сваю над магіламі і абвіваючы дрэва шыбеніцы шалясьціць: "Ніхто... Болей »

pdf

100 гадоў таму, амаль адначасова і нібыта без аніякай вонкавай сувязі паміж сабой, адбыліся дзве падзеі. У лютым 1902 г. (паводле іншых звестак, 1903 г.) памёр Міхал Міцкевіч, бацька Якуба Коласа і прататып Міхала з “Новай Зямлі”. Узімку 1902–1903 гг. з некалькіх студэнцкіх гурткоў Вільні, Менска і Пецярбурга... Болей »

pdf

Шаноўныя чытачы! Выконваючы свае абяцанні, рэдакцыя працягвае рухацца абраным шляхам выпуску тэматычных нумароў і прапануе вашай увазе чарговы здвоены нумар павялічанага аб’ёму. У выпуску 5—6 за 2002 г. эпізоды гісторыі і здабыткі культуры беларускага народу разглядаюцца ва ўзаемадачыненнях з нашымі... Болей »

pdf

Адраджэнне й Рэфармацыя. Адраджэнне як радыкальная перабудова еўрапейскай культуры і свядомасці істотна закранула Вялікае Княства Літоўскае і ў прыватнасці Беларусь. Яно было абумоўлена крызісам традыцыйнага, сярэднявечна-феадальнага грамадства, якаснымі зменамі ў эканамічным і сацыяльна-палітычным стане... Болей »

* Аркадзь Смоліч Незалежнасьць * Апяксандар Цьвікевіч. Вяпікае апрашчэньне ці вялікае ўдасканаленьне? * Генадзь Ластоўскі. Палітычнае разьвіцьцё Смаленшчыны ў першай палове ХІVст. * Я. Г. Узаемаадносіны Беларуска-Літоўскага Княжства з Чэхіяй 500 гадоў таму назад * Уладзімір Падгол. Стэрэатыпы палякаў... Болей »

Патрэба мець падручную кнігу творчасьці Янкі Купалы — цэнтральнага й найбольшага пісьменьніка беларускай літаратуры нацыянальнага адраджэньня — моцна адчувалася зь першых дзён паявы масавай нацыянальна сьведамай беларускай эміграцыі. Зразуж пасьля апошняй сусьветнай вайны былі й паадзіночныя спробы зарадзіць... Болей »

* "Быў час, была эпоха". Падрыхтавала Аляксандра Гесь * З жыцьця і дзейнасьці кс. В. Гадлеўскага. Публікацыя Аляксандра Гесь, Уладзімер ляхоўскі * Бёр Крыстаф, Будучыня хрысьціянскай дэмакратыі ў Эўропе * Бохан Юрась, Драўляныя замкі Вялікага Княства Літоўскага ў XIV-XVI стст. * Вашкевіч... Болей »