- Kamunikat.org
- Бібліятэка
- Кнігазборы
- Калекцыі
- Іншае
Celem niniejszej pracy jest opublikowanie opisów zamków znajdujących się w Dziale XXV Archiwum Radziwiłłów (dalej AR Dz. XXV) z terenów objętych obecnie granicami Republiki Białoruskiej. Archiwum Radziwiłłów (dalej AR), chociaż podzielone na kilka części przechowywanych na terenie wszystkich państw będących spadkobiercami dawnej Rzeczypospolitej, a także innych państw sąsiednich, w dalszym ciągu stanowi jeden z największych i najcenniejszych zespołów archiwalnych z terenów Europy Środkowowschodniej. Powstawało ono w różnych siedzibach przedstawicieli tej rodziny i ośrodkach zarządu ich dobrami. Wraz z rosnącym znaczeniem Radziwiłłów (co nabrało tempa zwłaszcza od końca XV wieku) rosło też archiwum tej rodziny. Skomplikowane losy AR wynikają z podziału rodu Radziwiłłów na kilka linii, z których niektóre wymarły w wieku XVI, inne w XVII, XVIII i XIX. Powodowało to także przechodzenie praw własności do różnych dóbr, a wraz z nimi i fragmentów ich archiwów, na przedstawicieli różnych gałęzi rodu. Ostatecznie na początku wieku XIX, po wymarciu starszej linii ordynatów nieświeskich większość dóbr Radziwiłłowskich znalazła się w rękach potomków Michała Hieronima Radziwiłła, wojewody wileńskiego, właściciela Nieborowa na Mazowszu (jednak bez ogromnego kompleksu tzw. dóbr neuburskich, które wraz z ręką Stefanii Radziwiłłówny, córki Dominika Radziwiłła, ostatniego przedstawiciela starszej linii ordynatów nieświeskich, przeszły we władanie Wittgensteinów). Wtedy też zgromadzono w Nieświeżu znaczą część AR, któremu stara