Сто гадоў назад, на беларускай зямлі нарадзіліся два клясыкі беларускае літаратуры — Янка Купала і Якуб Колас. Нарадзіліся яны ў часе, калі народ іх таміўся ў татальнай расейскай няволі. Была гэта цёмная пара беларускае гісторыі, калі ўсё беларускае неразумна забаранялася й высьмейвалася. Народ моцна цярпеў, аднак ніколі не паддаваўся варожаму насільлю, і ніякія намаганьні ворага ня здолелі зьнявечыць ягоную, хоць часова й ператомленую,... Болей »

У апошнія дні красавіка гэтага году памёр у Кушлянах Ашмянскага павету, незабыўны Францішак Багушэвіч, які пакінуў сьлед у сэрцах людзей, як бескарысьлівы адвакат, які дапамагаў беднаце за добрае слова, і як беларускі народны пісьменьнік, аўтар многіх каштоўных твораў, напісаных на аснове мясцовага сялянскага жыцьця. Трынаццаць гадоў таму назад пісаў ён карэспандэнцыі зь Вільні ў часопіс «Край» пад псэўданімам «Дэмос». Выдаў некалькі то... Болей »

Пытаецеся, ці я ведаў Мураўёва?.. Ды яшчэ як! Ніраз прыходзілася мне сустракацца зь ім на вуліцах Вільні, а кром таго шмат разоў разам зь іншымі вітаў яго ў урачыстыя дні. Тады ў ягонай прыймовай залі ўстаўляліся ў выглядзе вялікага зыгзака дэлегацыі ад розных слаёў: насамперш ад войска, пасьля ад духавенства, далей ад дваранства — шляхты, затым ад мяшчанства на чале з старшынёй управы, ды на канцы ад сялянства. Мураўёў зьяўляўся, зьзяю... Болей »

Каманду над ацалелымі паўстанцамі пераняў студэнт Маскоўскага ўнівэрсытэту Кароль Ясевіч, які паходзіў таксама з Ашмяншчыны. 40 чалавек з б. аддзелу Мінэйкі пад провадам А. Снадзкага (пісар Ашмянскага грашовага кіраўніцтва) далучыліся да аддзелу Густава Чаховіча («Астоя»). Дарэчы трэба сказаць, што Ф. Багушэвіч мог быць таксама ў аддзеле Чаховіча, бо гэты аддзел быў у ваколіцах Кушлянаў. Той-жа Снадзкі, будучы ўжо у аддзеле Чаховіча, бы... Болей »

У далёкім сонечным Крыму, блізка берагу Чорнага мора, на краю брацкага могільніка Ялты, самотна стаіць мармуровы помнік з жалезнай агарожай. 25-га травеня 1917 г. тут знайшоў сабе вечны супачынак клясык беларускай і сусьветнай паэзіі — Максім Багдановіч. Ні прыбой марскіх хваляў, ні шум пірамідальных кіпарысаў, што абступаюць магілу, ня могуць разбудзіць перадчасна заснуўшага паэты на 26-ым годзе ягонага жыцьця, у самым росквіце паэтычн... Болей »

Нешта мне замінае, пакутна трывожыць, я падсьвядома імкнуся ў суладную млявасьць забыцьця, дзе нічога і — сон... Але гэтае нешта мацней за мяне, за стому, яно вырывае мяне з салодкае адсутнасьці, і я прачынаюся. Толькі дзе я? Нейкія людзі, устрывожаная гамана, далёкія і блізкія галасы. I раптам скрозь санлявую няўцямнасьць прарываецца адна фраза, якая адразу вяртае мяне да явы. (В. Быкаў. Мёртвым не баліць, фрагмэнт) Болей »

Як сведчаць архівы, у 1887 г. пасля пажару, які здарыўся ў былым гарадскім тэатры, адбылося пасяджэнне гарадской Думы ў падтрымку ініцыятывы мінскага тагачаснга губернатара князя М.М.Трубяцкога аб пабудове новага тэатра. Архітэктармі праекту былі прызначаны Караль Казлоўскі і Канстанцін Увядзенскі. Урачыстая закладка адбылася 26 чэрвеня 1888 года (па ст. ст.). Вялікі князь Уладзімір Аляксандравіч і Вялікая княгіня Марыя Паўлаўна, як адз... Болей »

14 верасня 1920 г. ў Мінску ў памяшканні гарадскога тэатра адбылося ўрачыстае адкрыццё новага творчага калектыву, якому быу наканаваны асаблівы лёс - лёс купалаўскага тэатра. Да 75-х угодкаў Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы Міністэрства культуры і друку разам з грамадскімі арганізацыямі і некаторымі дзяржаўнымі ўстановамі падрыхтавалі і правялі ''Фестываль сяброў", які прайшоў с 25 па 31 кастрычніка 1995 г. У час гэтага... Болей »

У калектыву супрацоўнікаў аддзела гісторыі ХХ ст. Інстытута гісторыі Літвы ў 1990-я гг. выспела думка ініцыяваць больш поўнае даследаванне тэматыкі літоўска-беларускіх дзяржаўных дачыненняў у першай палове XX ст. Вынікам гэтай задумы стала доктарская дысертацыя па гуманітарных навуках аўтара гэтых радкоў пад назвай “Беларускі фактар у фармаванні тэрыторыі літоўскай дзяржавы: этнапалітычны, палітычны, геапалітычны аспекты (1915—1923 гг.)... Болей »

Вучэбны дапаможнік для філалагічных факультэтаў ВНУ па курсу «Беларуская вуснапаэтычная творчасць». Упершыню ў беларускую хрэстаматыю, апрача выказванняў класікаў марксізма-ленінізма і рускіх рэвалюцыйных дэмакратаў аб фальклоры, уключаны фрагменты з прац заснавальнікаў беларускай і ўкраінскай літаратуры, падаюцца апісанні звычаяў і абрадаў, узятых з малавядомых крыніц, уключаны навейшыя запісы сучаснага фальклору, упершыню даюцца метод... Болей »