Сцяблінка на лязе
Дарафейчук Ірына
Усім — па зорачцы
♦ ♦ ♦Любщь жывых заўжды цяжэй, чым мёртвых.
А кожны з нас на свеце — толькі госць,
Што п'е свой келіх горкае самоты...
Любі мяне — прымай такой, як ёсць,
Бо як пайду, зipнеш услед мне з сумам.
Любі цяпер, nepacтyпi спакой.
Любі мяне такой, як Бог задумаў,
I — вось убачыш! — стану я такой.
♦ ♦ ♦
Марыі БАРАВІК
Закрыю вочы — i адразу успомню:
Сцяжына. Вечар. Зоркі ў цішыні.
Усмешка маладая, нібы промнем,
Шчаслівым птушкам асвятляе дні.
А на зямлі так хораша i чыста,
А на зямлі спагада i спакой...
Плыве, плыве караблік у дзяцінства,
Адпушчаны дарослаю рукой.
Я, можа, многа аб мінулым плачу
I многа за мінулае плачу —
Ды голас абяцае мне удачу.
На голас я даверліва лячу.
А неба ззяе светла i празрыста.
I свет не бачыў вышыні такой...
Плыве, плыве караблік у дзяцінства,
Адпушчаны дарослаю рукой.
Салодкі водар над зямлёй i горкі,
Усмешак промні, гора каламуць...
Закрыю вочы — над зямлёю зоркі
I мары над сцяжынаю плывуць.
I мне прыгожы даўні сон прысніцца:
Жанчына. Вечар. I крылаты конь.
I зноў плыве караблік у дзяцінства,
Адпушчаны дарослаю рукой.
♦ ♦ ♦
А я засну спакойна, як дзіця,
Нічым не выдаваючы цяжару
Таропкіх дзён, на памяці выжарын,
Атлумных слоў, знямоглага выцця.
Наурад ці я стамлюся ад жыцця.
I як бы нi смяяўся лёс над сэрцам,
Не буду ў крыўдзе. Хай сабе смяецца,
А я засну спакойна, як дзщя.
♦ ♦ ♦
Не прасіла б
нi шчасця, ні болю,
нi славы, нi літасці,
Адчувала б, што поўна,
што добра i светла жыву...
Як цудоўна было б у траве пераспелай заблытацца
I вясёламу жніўню кружыць i кружыць галаву.
Размяняць бы асфальт —
на чабор, на рамонкі i доннікі
I разбіць адзіноту i правілаў мудрых сцяну.
I паўсюль на зямлі — толью вецер i звонкія конікі,
I шалёнае сонца, i неба, i пах палыну.
I шукаць вам —дарэмна,
i клікаць мяне — не даклікацца.
Я вярнуся дадому па росных лугах нацянькі...
Як цудоўна было б у траве пераспелай заблытацца
I вясёламу жніўню дарыць пацалункаў вянкі.
♦ ♦ ♦
Ўciм па зорачцы i нікому —
Залацістай noўнi з вачэй.
Шлях да воceнi — шлях дадому:
Кожны дзень, кожны крок—лягчэй.
Усім па зорачцы — без падману,
Каб надзея ў душы жыла...
Шлях да восені — шлях да мамы,
Да спагадлівага цяпла,
Да прытулку, да ціхай стомы.
Шлях, што кожны у жыцці прайшоў.
Ўciм па зорачцы i — нiкомy...
Сыйдзе поўня на веташок...
♦ ♦ ♦
Як плакала — слязінкі не было,
А засмяюся — думаюць, што плачу...
Далі адказ. На шчасце ці на зло
Я да яго прыдумваю задачу:
Ляцела птушка — крыж у вышыні —
Ці матылёк, ці з дрэва ліст anoшні —
Хто з нас крылом не перагортваў днi?
Ляцела птушка. Паляўнічы з пожні
Услед глядзеў. Зрабілася шкада
Забіць яе, не стрэліўшы адразу?
Ці позіркам праводзіў да гнязда?
Рашэнне не сыходзіцца з адказам...
Пачнём спачатку... Так: далёкі шлях.
I двое падарожных. Скрыжаванне.
I, безумоўна, круглая зямля.
Задача ёсць. Дзе ж да яе пытаннi?
3 пытаннямі прасцей: за доугі век
Іх столькі напрыдумвалі, аж млосна.
...Як плакала — адзіны чалавек
Прыйшоу сушыць няўбачаныя слёзы.
Самоту адчуваючы здаля,
Ён адганяў гатовыя пытанні:
Хто тая птушка?
Дзе далёкі шлях?
Ці лёгка тым, дваім, на скрыжаванні?
♦ ♦ ♦
Я й харошая,
Я й прыгожая,
Мая доля ліхая..
3 necнi
Я дауно не чакаю
Той, адзінай, сустрэчы.
"Мая доля ліхая", —
I дарэмна пярэчыць.
Раптам прыйдзе...
Каханне?
Не?
Душу растрывожыш...
"Мая доля ліхая", —
I дарэмна... А можа?..
♦ ♦ ♦
Правяду рукой —
Валасы ўскудлачу...
За зямны спакой
Чым табе аддзячу?
Не патрабаваў
Hi цяпла, нi сцюжы.
He абрабаваў.
I не стаў мне мужам.
Гора не прынёс,
Шчасця не прарочыў.
Hi адчайных слёз,
Hi бяссоннай ночы.
Hi спакусы той
Ля цябе сагрэцца...
Правяду рукой —
Супакою сэрца...
♦ ♦ ♦
Hiчora не каштуе пацалунак,
Бо ў вуснах не жыве душа.
І ўсё ж
Не ахвяруй мне свой ламаны грош —
Hiчora не каштуе пацалунак.
Майго жыцця акрэслены малюнак:
Нож у cпiнy або пад сэрца нож—
Нічога не каштуе пацалунак,
Бо ў вуснах не жыве душа.
І ўсё ж...
♦ ♦ ♦
На вуснах — смак сапраўднай згубы,
На сэрцы — пуста i трывожна...
Мы такспазніліся, мой любы.
Што нам i ноч не дапаможа.
Мы так стараліся, мой мілы,
Забыць, што шчасце — НЕ КАШТУЕ!
Але, як ночы не хапіла,
То ўжо i ранак не ўратуе...
♦ ♦ ♦
У нас з табой не будзе
нi сына, нHi дачкі,
Hi хаты па-над стромай,
нi бэзу ля парога.
Hi коткі на прыступцы,
нi саду ля ракі.
Hi сына, нi дачушкі —
не будзе у нас нічога.
Hi спраўджанае мары,
нi спраўджаных трывог.
Hi шчасця трапяткога,
нi трапяткога болю —
Hiчora ў нас не будзе...
I толькі дай нам Бог,
каб нашае НІЧОГА
не абражаць дзяльбою.
♦ ♦ ♦
Я жыву, не пакіюдаючы слядоў.
Не шукай мяне, не кліч, не спадзявайся...
Цішыня — зняменне сэрцаў i садоў,
Хмары з месяцам у дзіўнай раўнавазе.
Не шукай мяне, душа мая плыве
Над сцяжынкамі, над возерам, над пожняй.
I сляды не застаюцца на траве,
На пяску i на вадзе i — позна... Позна,
Кліч — не Kлiч, не узірайся ў цішыню:
Мне насустрач не ўсміхаюцца, не плачуць.
Падману сябе, але й табе зманю —
Не суцішу, не суцешу, не аддзячу,
Бо дарэмна спадзявацца на цяпло.
Мы падманутыя будзем неаднойчы.
Цішыня — зняменне спраў, зняменне слоў
I атручаны туман у шклянцы ночы.
Ясны месяц дачакае халадоў,
3 неба зваліцца ў ваду i разаб'ецца...
Я жыву, не пакідаючы слядоў
Hi на сцежках, нi на тварах, нi у сэрцах.
♦ ♦ ♦
Чытаю вершы,
што прысвечаны не мне...
Чужое сэрца сэрцам адчуваю.
Так месяц з неба
У люстэрку на сцяне
I боль свой, i пяшчоту адбівае.
Гляджу ў люстэрка —
мне не робіцца лягчэй.
Каханне не бывае несапраўдным.
Вачэй бяздонне
не запоўнена яшчэ —
чужое сэрца згіне непапраўна.
Чытаю вершы,
што прысвечаны не мне, —
даверліва гартаюцца старонкі,
i мне ў душу
з люстэрка на сцяне
прамень цячэ шчымліва-шчыры, тонкі.
Чытаю вершы,
на спакуслівай мяжы
чужым каханнем не магу сагрэцца...
Чужыя вершы...
А ці можа быць чужым
збалелае, але жывое сэрца?..
♦ ♦ ♦
Намалюй мяне, Мастак, —
Каралеву, а не пешку.
Намалюй мяне — "за так".
За прыгожую усмешку,
За дажджынку на шчацэ,
За растрачаныя сілы.
За пярсцёнак на руцэ,
За мае былое "мілы..."
На тваёй палітры ноч —
Ciнi згустак акварэлі.
Ты адзін у цемру кроч,
Бо ўдваіх мы не сумелі,
Бо на шэрым палатне
Не імклівыя вясёлкі, —
Змрочны вечар у акне,
Вецер, прывідны i золкі.
Бо ў вачах — пытання знак
Без надзеі на удачу...
Намалюй мяне, Мастак...
Я ніколі не аддзячу.
♦ ♦ ♦
Я толькі непрытульнае дзяўчо,
Ахвяра цішыні i адзіноты.
I мне тваё надзейнае плячо,
Твайго дыхання нерашучы дотык,
Вачэй недасягальныя aгнi
I слоў твaix з маёй усмешкай повязь
Трывожнай марай ахінаюць дні,
Як пра каханне дзіўнае аповесць...