Летапiсны Новгородок
(старажытнарускi Наваградак)
Гурэвiч Фрыда
Подпісы да малюнкаў
Мал. 1. Наваградак, Замкавая гара. Вiд з паўднёвага захаду.
Мал. 2. Узвышшы з паўночнай часткi Наваградка: 1 - Замкавая гара, 2 - Малы Замак, 3 - узвышша на паўднёвы захад ад Малага Замка, 4 - нiжнi вал.
Мал. 3. 1 - узвышша на паўднёвы захад ад Малага Замка, 2 - роў паміж Замкавай гарой i Малым Замкам.
Мал. 4. Наваградак i яго ваколiцы: 1 - Брацянка - эканомiя, 2- Гардзiлоўка 1, 3 - Гардзiлоўка II, 4 - Сялец, 5 - Сялец II, 6 - Мотча, 7 - Суляцiчы, 8 - Брольнiкi-Мольнiчы, 9 - Ваўковiчы, 10 - Карэлiцкi тракт, 11 - Корастава, 12 - Батароўка, 13 - Ладзейнiкi, 14 - Каменка, 15 - Кашалева, 16 - Радагошча, 17 - Марулiны, 18 - Селiшча, 19 - Гарадзечна.
Умоўныя абазначэньнi: 1 - гарадзiшча, II - селішча, III - курганны могiльнiк.
Мал. 5. Замкавая гара. Разрэз старажытнага вала: 1, 2 - гумус, 3 - пясок, 4 - пясок з каменьчыкамі, 5 - гарэлае дрэва, 6 - вуглi, 7 - камянi, 8 - мацярык.
Мал. 6. Замкавая гара. Гароднi старажытнага вала: 1 - гарэлае дрэва, 2 - сатлелае дрэва, 3 - слуп, 4 - камянi, 5 - зала.
Мал. 7. Замкавая гара. Вежа “Шчытоўка”.
Мал. 8. Малы Замак. Забудова канца X-XI стст.: 1 - канец X ст., 2 - першая палова XI ст., 3 - другая палова XI ст., 4 - камень.
Мал. 9. Малы Замак. Забудова XII-XIII стст.: 1 - першая палова XII ст., 2 - другая палова XII ст., 3 - XIII ст., 4 - мяжа могiлак.
Мал. 10. Замкавая гара. Раскоп 1. Забудова XII-XIII стст.: 1 - першая палова XII ст., 2 - другая палова XII ст., 3 - канец XII - пачатак XIII ст., 4 - XIII ст., 5 - верагодныя контуры пабудоў, 6 - сатлелыя дошкi, 7 - мяжа каменных фундаментаў збудаваньняў XIV-XVI стст.
Мал. 11. Малы Замак. Пабудова 6. План: 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна. 3 - зала. 4 - под печы, 5 - насьцiл, 6 - бервяно, 7 - камянi, 8 - ракушечнiк, 9 - сучасная пабудова.
Мал. 12. Замкавая гара. Зрубная пабудова 19. План: 1 - бярвеньнi, 2 - сатлеўшая падлога.
Мал. 13. Малы Замак. Глiняная абмазка.
Мал. 14. Малы Замак: 1 - палiўныя плiткi, 2 - ваконны праём.
Мал. 15. Малы Замак. Цэгла.
Мал. 16. Малы Замак. Пабудова 5. План: 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна, 3 - вапнавый раствор, 4 - гарэлае дрэва, 5 - сатлеўшая падлога, 6 - камянi, 7 - цэгла.
Мал. 17. Малы Замак. Пабудова 4. План: 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна, 3 - пясок, 4 - гарэлае дрэва, 5 - камянi, 6 - цэгла, 7 - абпаленая абмазка, 8 - ракушнiк.
Мал. 18. Малы Замак. Разрезы пабудовы 4. 5, 6: 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна, 3,4 - гумус, 5 - пясок, 6 - пясок са жвірам, 7 - вуглi, 8 - зала, 9 - гарэлае дрэва, 10 - сатлеўшае дрэва, 11 - цэгла, 12 - камянi, 13 - абпаленая абмазка, 14 - мацярык.
Мал. 19. Малы Замак. Пабудова 12. План: 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна, 3 - пясок, 4 - жвiр, 5 - зала, 6 - цэгла, 7 - печiна, 8 - гарэлае дрэва, 9 - сатлеўшае дрэва, 10 - абломкi фрэсак, 11 - камянi, 12 - ваконнае шкло, 13 - фрагменты амфар.
Мал. 20 . Малы Замак. Пабудова 7: 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна, 3 - зала, 4 - вуглi, 5 - под печы, 6 - цэгла, 7 - гарэлае дрэва.
Мал. 21. Малы Замак. Ваконнае шкло.
Мал. 22. Малы Замак. 1 - ваконны праем (рэканструкцыя), 2-4 - абломкi фрэскавага роспiсу.
Мал. 23. Малы Замак. 1-2 - абломкi тынкоўкi, 3-5 - абломкi фрэскавага роспiсу.
Мал. 24. Замкавая гара. Раскоп 1. Ямы ў мацярыку. План i разрэзы.
Мал. 25. Замкавая гара. Раскоп 1. Плецень.
Мал. 26. Замкавая гара. Раскоп 1. Рэшткi сатлелай пабудовы.
Мал. 27. Замкавая гара. Раскоп 1. Нiжнi ярус пабудовы 9/14. План. 1 - гарэлае дрэва, 2 - гарэлае зерне, 3 - сатлелае дрэва. 4 - абпаленая глiна, 5 - гумус.
Мал. 28.Замкавая гара. Раскоп 1. Нiжнi ярус пабудовм 7/16. План. 1 - сатлеўшае дрэва, 2 - гарэлае дрэва, 3 - вуглi, 4 - зала, 5 - тлен дрэва, 6 - жвiр, 7 - керамiка, 8 - абпаленая глiна, 9 - пясок, 10, 11 - гумус.
Мал. 29. Замкавая гара. Раскоп 1. Верхнi ярус пабудовы 9/14. План. 1 - неабпаленая глiна, 2 - вуглі, 3 - зала, 4 - гарэлае дрэва, 5 - камянi, 6 - абгарэлая бяроста.
Мал. 30. Замкавая гара. раскоп 1. Верхнi ярус пабудовы 7/16. План. 1 - сатлелае дрэва, 2 - гарэлае дрэва, 3 - вугаль, 4 - абгарэлая бяроста.
Мал. 31. Замкавая гара. Раскоп 1. Насьцiлы. Планы. 1 - насьцiл IV: 1 - сатлелае дрэва, 2 - камянi. 3 - мяжа пабудовы XIV ст.
2- насьцiл V: 1 - сатлелае дрэва, 2 - тлен дрэва, 3 - неабпаленая глiна, 4 - абпаленая глiна, 5 - камянi.
Мал. 32. Замкавая гара. Раскоп 1. Насьцiл 1 XIV ст. Вiд з поўначы.
Мал. 33. Замкавая гара. раскоп 1. Насьцiл 1 XIV ст. План. 1 - згарэлыя дошкi i гарбылi, 2 - камянi, 3 - яма, 4 - цэгла, 5 - вуглi.
Мал. 34. Малы Замак. Развал печы з крыцай.
Мал. 35. 1 - крыца, 2-4 - жалезныя прылады.
Мал. 36. Зубiла.
Мал. 37. 1 - далато, 2-4 - сякеры.
Мал. 38. Нажы.
Мал. 39. 1, 2, 5, 9 - ключы, 3, 4, 6, 7, 8, 10 - ножнiцы.
Мал. 40. 1-4 - ключы, 5-10 - замкi.
Мал. 41. 1-4 - цьвiкi, 5-7 - прабоi, 6- накладка, 7 - дужка ад вядра, 9-11 - скобы, 12 - ключ.
Мал. 42. 1, 2 - накладкi, 3,4 - спражкi, 5-8 - булаўкi з кальцавой галоўкай.
Мал. 43. Жалезныя вырабы з iнкрустацыяй. 1 - ключ, 2 - булаўка з кальцавой галоўкай.
Мал. 44. 1 - матрыцы, 2,6 - пласьцiны, 8,9 - накладкi, 11, 13, 15, 16, 19 - загатоўкi, 3.4 - цьвiкi, 5 - бубеньчык, 7 - прывеска, 10, 12, 14 - вырабы, 20 - абломкi тыгляў.
Мал. 45. 1-11 - матрыцы.
Мал. 46. 1 - бляшка, 2,3 - пласьцiны, 4,6 - абрэзкi, 5 - накаваленка.
Мал. 47. 1,2 - вiсочныя (скроневыя) кольцы, 3 - абломак спражкi, 4 - бляшка, 5,6 - пярсьцёнкi, 7 - булаўка, 8,12,13 - пласцiны, 9-11 - iглы, 14-17 - вырабы.
Мал. 48. 1 - крын, 2-4 - абломкi бранзалетаў, 5 - стрыжань, 6 - вушка ад вядра, 7 - ключ, 3,8,9 - вырабы, 10 - абломак праслiца, 11 - тыгельчык, 12- пярсьцёнак, 13 - накладка з заклёпкамi.
Мал. 49. 1 - профiлi венчыкаў галоўных тыпаў гаршкоў. Тыпы I i II - канец X - першая палова XI стст. Тыпы III i IV - першая палова XI - XII ст. Тып V - другая палова XI-XII ст. Тып VI - канец XI - пачатак XIII ст. Тып VII - канец XI - XIII стст. Тып VIII - XII-XIII стст. Тып IX - канец XII-XIII стст. (па М.У. Малеўскай). 2 - ляпны гаршчок, 3 - крышка, 4 - глiнянае праслiца, 5 - гаршчок I тыпу/
Мал. 50. 1 - глiняны кубак, 2 - гаршчок II тыпу, 3-4 - гаршкi V тыпу.
Мал. 51. 1 - мiска, 2 - гляк, 3 - гаршчок.
Мал. 52. 1-3 - палiўная керамiка.
Мал. 53. 1,3 - палiўны посуд, 2 - палiўная цацка.
Мал. 54. 1-12 - загатоўкi i вырабы з косьцi i рога.
Мал. 55. 1-5 - вырабы з косьцi i рога.
Мал. 56. 1-9 - вырабы з косьцi i рога.
Мал. 57. 1,2 - каменныя праслiцы, 3-10 - тачыльныя камянi.
Мал. 58. 1-4 - драўляныя вырабы.
Мал. 59. 1,2 - драўляныя вырабы.
Мал. 60. Рэшткi кораба.
Мал. 61. Драўляная чара.
Мал. 62. Вырабы са скуры. Нiткi.
Мал. 63. 1 - наканечнiк ножнаў мяча, 2,3,4,6 - наканечнiкі стрэлаў, 5 - шпора.
Мал. 64. Утульчатыя наканечнiкi стрэлаў.
Мал. 65. Чарашковыя наканечнiкi стрэлаў.
Мал. 66. Срэзнi.
Мал. 67. Касьцяныя наканечнiкi стрэлаў.
Мал. 68. Арбалетныя стрэлы.
Мал. 69. Пласцiны ад панцыраў.
Мал. 70. Цуглі.
Мал. 71. 1,2,5 - часткi цугляў, 3 - ледаходны шып, 4 - падкова, 6 - скрабнiца.
Мал. 72. 1-3 - шпоры i iх абломкi, 4 - спражка от шпоры.
Мал. 73. 1 - сашнiк, 2 - акоўка рыдлёўкі.
Мал. 74. 1 - абломак касы-гарбушы, 2,3 - сярпы, 4-6 - рыбацкія кручкi.
Мал. 75. Камянi-жорны.
Мал. 76. Гарпуны.
Мал. 77. 1,3-8 - фрагменты шкляных пасудзiн, 2 - свiнцовая пломба.
Мал. 78. Шыферныя праслiцы.
Мал. 79. Белаглiняная палiўная керамiка.
Мал. 80. 1,3-7 фрагменты шкляных пасудзiн, 2 - абломак металiчнага люстэрка.
Мал. 81. Фрагменты шкляных пасудзiн.
Мал. 82. Пацеркі, устаўкi, пярсьцёнкi.
Мал. 83. Прывазныя металiчныя i шкляныя вырабы.
Мал. 84. Абломкі шкляных бранзалетаў.
Мал. 85. Прывазныя вырабы з косьцi, камяню i метала.
Мал. 86. Абломкi шкляных пасудзiн.
Мал. 87. Абломкi амфар.
Мал. 88. Шкляны сасуд (рэканструкцыя).
Мал. 89. Абломкi распiсных шкляных пасудзiн.
Мал. 90. Шкляны сасуд (рэканструкцыя), абломкi распiсных шкляных пасудзiн.
Мал. 91. Фаянсовая чашка.
Мал. 92. Абломкi фаянсавых пасудзiн.
Мал. 93. 1 - выраб з лазурыту, 2-6 - крыжы, 7,8 - абломкi энкалпiонаў.
Мал. 94. 1,2 - энкалпiоны, 3 - бронзавы абразок.
Мал. 95. 1-3 - абразкi, 4 - гемма.
Мал. 96. Абломкi люстры - хораса.
Мал. 97. 1-3 - абломкi амфар з графiцi, 4,5 - стылi.
Мал. 98. Графiцi з Барысаглебскай царквы.
Мал. 99. Графiцi з Барысаглебскай царквы.
Мал. 100. Графiцi з Барысаглебскай царквы.
Мал. 101. Графiцi з Барысаглебскай царквы.
Мал. 102. Кiрылiчныя літары на фрэсках жылой пабудовы.
Мал. 103. 1-9 - кнiжныя зашпiлькi, 10,12 - шахматныя фiгуры, 11 - iгральная костка.
Мал. 104. Замкавая гара. Размяшчэньне раскопаў.
Мал. 105. Раскоп 1. Разрэз паўночнай сьценкi. 1 - слой дзёрну, 2-3 - гумус, 4 - вапняк, 5 - пясок, 6 - гарэлае дрэва, 7 - вуглi, 8 - жвiр, 9 - тлен дрэва, 10 - абпаленая глiна, 11 - неабпаленая глiна, 12 - зала, 13 - камяні, 14 -
Мал. 106. Раскоп 1. Разрэз усходняй сьценкi. 1 - слой дзёрну, 2-4 - гумус, 5 - пясок са жвірам, 6 - пясок, 7 - камянi, 8 - цэгла, 9 - неабпаленая глiна, 10- абпаленая глiна, 11 - тлен дрэва, 12 - гарэлае дрэва, 13 - мацярык.
Мал. 107. Раскоп 2. Разрэз усходняй сьценкi. 1 - слой дзёрну, 2,3 - гумус, 4 - цэгла, 5 - ракушнiк, 6 - абпаленая глiна, 7 - зала, 8 - вапняк, 9 - сатлелае дрэва, 10 - пясок, 11 - гарэлае дрэва, 12 - бярвеньнi, 13 - жвiр, 14 - тлен дрэва, 15 - бярвеньнi ў насыпе вала, 16 - камянi, 17 - арганiчныя астаткi, 18 - неабпаленая глiна, 19 - насып вала, 20 - мацярык.
Мал. 108. Раскоп 3. Разрэз паўначной сьценкi. 1,2,11,12-14 - гумус, 3 - пясок, 4 - жвiр, 5 - камянi, 6 - цэгла, 7 - неабпаленая глiна, 9 - пясок з тленам дрэва, 10 - гарэлае дрэва, 15 - гумус з шчэпкамі, 16 - мацярык.
Мал. 109. Раскоп 3. Разрэз усходняй сьценкi.
Мал. 110. Замкавая гара. Раскоп 1. Рэшткi пабудовы 18. План. 1 - сатлелае дрэва, 2 - неабпаленая глiна.
Мал. 111. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 19, вугал зруба.
Мал. 112. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 24. План. 1,2 - дошкi i бярвеньнi, 3 - неабпаленая глiна, 4 - траншэя, 5 - камянi.
Мал. 113. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 15, план. 1 - гарэлае дрэва, 2 - сатлелае дрэва, 3 - неабпаленая глiна, 4 - зала, 5 - тлен дрэва, 6 - вугаль, 7 - камянi, 8 - пясок, 9 - гумус.
Мал. 114. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 9а, план. 1 - вугаль, 2 - неабпаленая глiна, 3 - зала, 4 - гарэлае дрэва, 5 - камянi.
Мал. 115. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 10, план.
Мал. 116. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 6, план. 1 - вугаль, 2- гарэлае дрэва, 3 - камянi, 4 - тачыльны камень.
Мал. 117. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 8, план. 1 - неабпаленая глiна, 2 - вугаль, 3 - зала, 4 - цэгла, 5 - гарэлае дрэва, 6 - камянi.
Мал. 118. Замкавая гара. Раскоп 1. Пабудова 11, план.
Мал. 119. Замкавая гара. Раскоп 1. Ямы ў мацярыке. 1 - неабпаленая глiна, 2 - камянi, 3 - гарэлае дрэва, 4 - вуглi, 5 - яма, 6 - гранiца пабудовы XIV ст.
Мал. 120. Замкавая гара. Раскоп 1. Насьцiл III, план. 1 - сатлелае дрэва, 2 - камянi, 3 - гранiца пабудовы XIV ст.
Мал. 121. Замкавая гара. Раскоп 1. Насьцiл II, план. 1 - сатлелае дрэва, 2 - камянi, 3 - гранiца пабудовы XIV ст.
Мал. 122. Замкавая гара. Раскоп 2. 1 - пабудова 4, 2 - пабудова 3. Планы.
Мал. 123. Замкавая гара. Раскоп 3. Пабудова 27, план.
Мал. 124. Замкавая гара. Раскоп 3. Вугал пабудовы 28.
Мал. 125. Замкавая гара. Раскоп 3. Пабудова 29. Вымастка з глiны. 1 - неабпаленая глiна, 2 - абпаленая глiна, 3 - сатлелыя дошкi, 4 - камянi, 5 - пясок, 6 - гумус, 7 - гумус з шчэпамі.
Мал. 126. Замкавая гара. Раскоп 3. Каменная вымастка. План.
Мал. 127. Замкавая гара. Раскоп 3. Печка 1, пабудова з бiтай цэглы, каменная вымастка. План. 1 - цэгла, 2 - камень.
Мал. 128. Замкавая гара. Раскоп 3. Печка II. Вiд з поўдня.
Мал. 129. Замкавая гара. Раскоп 3. Печка II. План.
Мал. 130. Замкавая гара. Раскоп 3. Цэгла з печы II.
Мал. 131. Замкавая гара. Раскоп 3. Каменныя ядры.