Адзінае на патрэбу
Бандарук Канстанцін
Нагорная казань - 7. „Шчасьлівыя міратворцы”
„Шчасьлівыя міратворцы, бо яны сынамі Божымі назавуцца”, — гаворыцца ў чарговым запавеце. Наш Айцец Нябесны зьяўляецца „Богам міру”. Вось таму і Яго дзеці павінны быць мірнымі людзьмі і стваральнікамі міру. Д’ябал — тварэц усіх падзелаў. Хто сее варожасьць і нязгоду паміж людзьмі, той агідны Богу (Прытч. 6, 14-19). У Сьвятым Пісаньні „мір” зьяўляецца неабходнай умовай шчасьця, памыснасьці і дабрабыту. Гэта раўнавага, якая выплывае з ужо існуючага ў сьвеце парадку. Мір пасылаецца ў якасьці вышэйшай узнагароды за добрыя ўчынкі і выконваньне Божых запаветаў (Лев. 26, 3-6). Нідзе ў Бібліі не заклікаецца да варожасьці, гвалту або вайны і не апраўдваецца іх. „Шукай міру і хадзі ўсьлед за ім”, — заклікаў Прарок Давід (Пс. 33, 15). „Захоўвайце мір паміж сабою”, — пацьвердзіў важнасьць гэтага Ісус Хрыстос (Марк. 9, 50). Апостал Павал таксама нагадваў вучням, што хрысьціяне абавязаны служыць міру, бо да гэтага „заклікаў іх Сам Госпад” (1 Кар. 7, 15). „Калі магчыма з вашага боку, будзьце ў згодзе з усімі людзьмі” (Рым. 12,18). „Шукайце таго, што служыць міру і ўзаемнаму збудаваньню” (Рым. 14, 19). Такім чынам, імкненьне да міру — гэта прынцыповае выказваньне ў карысьць Хрыста і доказ паслухмянасьці ў дачыненьні да Бога.
„Мір пакідаю вам. Мір Мой даю вам. Ня гэтак, як дае сьвет”, — заявіў Хрыстос непасрэдна перад Сваёй сьмерцяй і разьвітаньнем з вучнямі. Мір Хрыстовы нараджаецца з унутранай раўнавагі, праўды, справядлівасьці, пераадоленьня грэху і зла перш за ўсё ў сабе самім. Унутраны мір чалавека ажыўлены верай і насычаны любоўю, здольны зьзяць навонкі і ператварацца ў мір і справядлівасьць ва ўсіх сфэрах жыцьця. Мір Хрыстовы — адна з прыкметаў Божага Царства і магчымы ўнутры нас, у сэрцы, у веруючай душы. У Хрыстовай праграме ўміратварэньня закладзена логіка сэрца. З сэрца пачынаецца ўсё: калі яно дароўвае крыўды, на гвалт не адказвае гвалтам і не схіляе чалавека ўсталёўваць мір сілай і рэваншам, дык яно сапраўды міралюбнае. Вось таму Хрыстос заклікае перш за ўсё ўтаймаваць гнеў, заўзятасьць і дрэнныя схільнасьці, бо толькі гэткім чынам дасягаецца сапраўдны мір.
Сьвет бясконца супраціўляецца Божым законам, а людзі — пасвараныя з Богам і паміж сабою. Людзі ня ў змозе ўсталяваць мір, бо яго каштоўнасьць яны ацэньваюць праз прызму блізарукай выгады. Ніхто не прымусіць ваўка і ягня згодна пасьвіцца побач сябе, ні льва і вала есьці траву на адной пашы. Немагчыма таксама прымусіць любіць, прабачаць і імкнуцца да міру людзей, у якіх зло зацьміла розум і скавала сэрца. Ніхто ня зможа ўтаймаваць ганарыстых і самалюбных людзей, аб якіх Апостал кажа, што „шляху міру яны не пазналі” (Рым. 3, 17). Мір, які прапануе нам сьвет, аснаваны на сіле, уладзе, халодным разьліку або на гэтак званай „раўнавазе боязі”. Калі не ўшчынаем вайну толькі таму, што баімся яе прайграць, гэта запэўнівае толькі спыненьне агню на некаторы час. Пра мір, дарэчы, часьцей за іншых гавораць тыя, у каго нячыстыя намеры. Шмат каму давялося жыць у краіне, якая нібыта змагалася за справядлівасьць, роўнасьць, братэрства і мір ува ўсім сьвеце, але ў сапраўднасьці была яна „імпэрыяй зла”. Яна не магла існаваць бяз ворагаў, ці то ўнутраных, ці зьнешніх. Яна нават за мір „змагалася”. На ўсіх мірных канфэрэнцыях ейныя прадстаўнікі гаварылі пра мір высакамоўна, узьнёсла і прыгожа, але ў тым часе ўлады разьдзьмухвалі і ўмешваліся ў самыя розныя канфлікты па ўсім сьвеце. Прарок Міхей казаў пра такіх людзей, што „кусаюць зубамі сваімі і прапаведуюць мір” (Міх. 3, 5).
Хрыстос прадказаў, што з прычыны непапраўнасьці самога чалавека і па яго віне, войнаў і варожасьці ня ўдасца пазьбегнуць, што „паўстане народ на народ і царства на царства” (Мацьв. 24, 7). Аднак Слова Божае запэўнівае таксама, што прыйдзе час, калі людзі „перакуюць мячы на лемяшы і дзіды свае на сярпы: не падыме народ на народ мяча і ня будзе больш вучыцца ваяваць” (Міх. 4, 3). Пакуль гэта наступіць, ваўкі ды ільвы — крыважэрныя і такімі застануцца.
Праваслаўная Царква за кожнай Сьвятой Літургіяй моліцца „за мір ува ўсім сьвеце”, лічачы гэта сваім абавязкам у дачыненьні да сьвету як Божага стварэньня. Насычэньне ўсіх сфэраў жыцьця праўдай і духам Божым — гэта вяртаньне да крыніцаў, да паўнаты хрысьціянскага жыцьця, сьмелага вызнаваньня веры і ажыцьцяўленьне яе праўдаў. Калі нават разам з хрысьціянствам не спыніліся войны, дык адышло перакананьне аб іх неабходнасьці і непазьбежнасьці. Дзякуючы дабратворнаму ўзьдзеяньню на сям’ю, грамадзтвы і народы, яны прайшлі эвалюцыю ад дзікасьці і варварства да сучаснага гуманізму. У безупынным змаганьні дабра са злом, сярод адзінкавай і ўсеагульнай недасканаласьці, Царква далей дзейнічае як „закваска” (Мацьв. 13, 33), якая ўчыняе чалавека дабратворным. Дзеля гэтага і напамінае, што „шчасьлівыя міратворцы, бо яны сынамі Божымі назавуцца”.