Лабух
Раманчык
Някляеў Уладзімір
18 Я трахаў Лі-Лі, паставіўшы ракам...
Я трахаў Лі-Лі, паставіўшы ракам, мяне ў задніцу драў Патапейка, Патапейку — сябра ягоны Пятро Зіноўевіч, Пятра Зіноўевіча — Красевіч, Красевіча — падпалкоўнік Панок, падпалкоўніка Панка — Шыгуцкі... і ў гэтым трахальным карагодзе, стоячы адзін за адным, дралі адзін аднаго яшчэ сотні і сотні, тысячы і тысячы людзей... брат-міліцыянт і Росцік, бамжы і Амед, палатны доктар Іосіф Данілавіч і нябожчык Адам Захаравіч, Поль і Алік, Максім Аркадзьевіч і прафесар Румас, Фелікс і хто там яшчэ — не пазнаць, і колькі яшчэ — не злічыць... і ўсіх скрозь усіх, і мяне скрозь задніцы Шыгуцкага, Панка, Красевіча, Патапейкі, і Лі-Лі скрозь мяне трахаў прэзідэнт — гэткі ў яго быў ялдак! Мы ўсе былі нанізаныя на ім, як на шампуры, апошняя круцілася на канцы ягоным Лі-Лі, і невыносна патыхала сырым мясам з экскрэментамі, і дзеці Амеда бегалі, пасыпаючы ўсіх прыправамі: „Спецый, спецый трэба не шкадаваць!.."
"А ты думаў саслізнуць!.. — вочы закочваючы і бліскаючы бялкамі, крычаў прэзідэнт Феліксу. — Давай пасыпай яго, татарва! А то смярдзіць па-амерыканску!.."
Ён так кайфаваў, што мае ўсіх праз кожнага ў адну дзірку — у яго рот перакошваўся, і сліні цяклі ад кайфа...
Я прачнуўся, знудзіўшы ў ложак, захлёбваючыся ў ванітах...
"Ты што?!. — ускочыла побач нейкая жанчына, я не бачыў у цемры, якая, не ведаў, хто яна, дзе я з ёй?.. — п’янос! свіння! брыда! погань!.."
Яна запаліла святло, па ёй, зусім голай, сцякалі, слізка цягнуліся мае ваніты, яна страсала, скідвала іх на мяне, на ложак, нешта не ў ёй самой, а ў голасе яе, у мяне і ў п’янага абсалютны слых, здалося знаёмым, але адкуль?.. „Ды ўставай, скаціна!.."
Ухапіўшыся за прасціну, яна скуліла мяне з ложка, за валасы пацягнула ў прыбіральню, я поўз за ёй на карачках, даванітоўваў — і мяне ўсё яшчэ дралі, трахалі ў адстаўленую задніцу Шыгуцкі, Панок, Красевіч, Патапейка, скрозь іх усіх — прэзідэнт, і перада мной была нечая задніца, класная задніца, але не задніца Лі-Лі, тады чыя?..
"Адрыгайся!.."
Яна галавой сунула мяне ва ўнітаз, забралася ў ванну і пачала абмывацца. „Ты кампазітар бляцкі!.. Лабух засраны!..” Страўнік сутаргава выкідваў з мяне апошнія ваніты — ужо толькі слізь і жыжку...
"Ну што?.. У ванну лезь, казёл ябаны!.."
Казёл я ябаны... я ябаны казёл...
Калі заструменіўся душ, стала трохі лягчэй, але стаяць я не мог, сядзеў пад душам і нічога пра сябе не помніў, апроч таго, што я свіння, брыда, погань, лабух засраны і казёл ябаны...
Яна прыходзіла, набірала ў вядро вады, выносіла, вярталася, вылівала ва ўнітаз, набірала чыстай, паласкала анучу, вылівала і зноў набірала, прыходзіла і выходзіла — прыбірала... Маладая, узросту Лі-Лі. З радзімкамі на плячах... Я не ведаў, хто яна.
"Досыць! — прыйшла яна з маёй адзежай і закруціла краны. — Апранайся і выкідвайся!.."
Пакалочваючыся ў дрыжыках, я нацягнуў кашулю, порткі, выйшаў у незнаёмую кватэру, у чужую прыхожую... Нешта тут пра нешта нагадвала, але што пра што?
Ніяк не зашнуроўваліся туфлі... Яна, усё яшчэ голая, нецярпліва нагнулася і зашнуравала. Без шкарпэтак, якія сунула мне ў кішэнь кашулі, і яны смярдзелі пад нос.
"Пайшоў вон, гаўнюк!.."
За дзвярыма я сеў на лесвіцу... Паверхам ніжэй свяціла лямпачка — і я пазнаў пад’езд і дзверы, каля якіх сядзеў. Тыя тонкія, у якія вочка не ўрэзаць, за якімі жыў я з Мартай, па разводзе з Нінай кватэру разменьваючы і наймаючы пакой у жандара Шалея.
Я падняўся, пазваніў у дзверы... Не адчынялі.
"Ліля..."
"Я сказала: вон пайшоў!.."
Тры радзімкі на левым плячы...
"Можна кавы выпіць?.."
"Дапівай тое, што піў!.."
І дзве на правым... І муж, які яе замыкае... Гэтым разам, значыць, не замкнуў...
"Выбачай... Не бывала са мной такога..."
"Ага, я першая дачакалася! Згінь!.."
"Куды сярод ночы?.."
"Куды хочаш!.."
Не, гэта не тая Ліля, з якой нядаўна я ноч напралёт праз дзверы прагаварыў... Зусім не тая.
Бо тады была гульня, а зараз жыццё. Гуляць у жыццё весялей, чым жыць. І выглядае лепей, і не смярдзіць, як закарэлыя шкарпэткі пад носам.
Наўмысна засунула, сучка. У кожнай бабе — сучка. Ці дае, ці гаўкае.
Я паспрабаваў ламануць дзверы, сама ж тым разам прапаноўвала...
"Крык падыму!.. Ці ў міліцыю пазваніць?.."
"А пажар?.."
"Ты ўсё і затушыў, пажарнік!.."
Сказала, як яшчэ раз зачынілася, і наўрад ці адчыніць.
Але ж неяк я да яе заляцеў?.. Цераз балкон на чацвертым паверсе?..
Білі дрыжыкі. Пакалочваючыся, я спусціўся ўніз і сабачым подбегам патрусіў па Грушаўцы. Азірнуўся: ніхто мне ўслед не глядзеў, пуста было на балконе.
Як непадобна ўсё ж адно на другое... Тое самае на тое самае...
Ліля на Лілю...
Лі-Лі на Лі-Лі...
Я сам на сябе — я на сябе сам...
Дома на маім ложку, упоперак, не распрануўшыся, спала Лі-Лі. У касцюме шакаладніцы.
Як на пажар, спяшалася...
Трахнулі па-хуткаму і выправілі.
Я не стаў яе будзіць. Не мог. Бачыць не мог.
У Рутнянскіх сонны Алік папярадзіў:
— Лі-Лі званіла, казала не пускаць, калі прыдзеце, каб дахаты ішлі.
Пазваніла — і спіць сабе...
— Адтуль выганяць! Сюды не пускаць! Дома блядзі спяць!.. — закрычаў я на Аліка. — Дык куды мне падзецца?
— Куды хочаце, — гэтаксама, як Ліля, сказаў Алік і зачыніўся ў пакоі Лідзіі Паўлаўны, дзе спаў з Дартаньянам. Дартаньян да мяне нават не выйшаў, сабака...
Я прылёг на ложак нябожчыка і стаў думаць, як жыць...
Што рабіць?..
З усім і ўсімі...
З Робертам, Камілай, Нінай, Мартай, Зояй, Зіначкай, Патапейкам, Красевічам, Панком, Шыгуцкім, Росцікам, Крабічам, Феліксам...
З Лі-Лі...
З самім сабой...
Нічога іншага, як напіцца, учора ўвечары нельга было прыдумаць, і з тэатра мы паехалі да Крабіча. Не да Росціка ж, які жыў чорт ведае дзе за цэмянтоўняй... А да сябе я не хацеў, каб нікога ўсю ноч не чакаць.
Селі, як некалі, утрох.
— Фелікс прыязджаў, цябе хацеў бачыць, — сказаў я Крабічу.
— Які Фелікс?
— Амерыканец.
— А... І што?
Выходзіла, што нічога. І лепш было пра Фелікса пакуль перамаўчаць, бо яшчэ і Росцік спытаў:
— А мяне, значыць, не хацеў бачыць?..
Крабіч сеў у куце на высокім зэдлі, і так выглядала, нібы ён ледзь не герой, а я і Росцік... Хоць што адбылося ў тэатры?.. Проста Крабіч быў, як звычайна, нахабны: падняўся і пайшоў. Але выглядала інакш, я па Росціку бачыў...
Размова не вязалася — і пачалі шклянкамі...
Калі Атос рашыўся распавесці д’Артаньяну пра міледзі, графіню дэ Ла Фэр, кляймёнаю лілеяй, ён стаў запінацца — і д’Артаньян параіў яму паспрабаваць выпіваць і расказваць Паспрабаваўшы, Атос прызнаў, што адно з другім цалкам сумяшчальнае.
Перамаўчаўшы пра Фелікса, я паспрабаваў загаварыць пра Лі-Лі... Запінаючыся, бо між намі такога не вадзілася, каб слабіну выдаваць, але тут паддушыла...
Яны слухалі ўбок. Яны не любяць слухаць абы-што пра Лі-Лі...
Крабіч хопнуў шклянку і сказаў, што беларусы калісьці наогул не пілі, а брыдоту гэтую прынеслі з сабой расейцы. „Нармальна, калі з сабой прынеслі... Не халяўшчыкі, значыць", — заўважыў Росцік, а я спытаў: „А што тады рабілі беларусы?.."
"Нікому сракі не цалавалі!.. — прарвала Крабіча. — Мудак гуляе, як хоча, а яны яму асанну пяюць! Тава-а-рышч прэзідэнт! Інтэлігенцыя, душа ваша ў блядзях!.."
Гэта была калекцыйная ягоная лаянка, ён толькі па святах ёй карыстаўся — і я падкрадаў яе ў Крабіча па будзённых днях...
Не стрымаўся... Адчуваў сябе героем...
Росцік сказаў дурнавата: „Ты ж паэт, не лайся..."
Лаянку, аказалася, таксама расейцы да нас прынеслі... Забраўшы ў татараў...
Я не чуў, дарэчы, каб Амед лаяўся.
Во!.. Ён, выпраўляючы ў Кіеў Фелікса, на яго і данёс! Не Лі-Лі...
Ці бамжы данеслі?..
Ці я?..
Я спытаў: „Пра што мы гаворым?..” — і Крабіч зноў наліў: „Тады давайце піць. Размова сама выплыве..."
Выпіўшы, я не стрываў: „Фелікса арыштавалі”. І што я думаю пра гэта, сказаў...
Размова далей выплывала, хістаючыся... сама сябе прапускаючы... імкнучыся забыцца ў пропусках, але ў іх і западала...
— Ды ніхто яго не арыштоўваў! — кулаком па стале грукнуў Крабіч. — Скінулі з цягніка — і піздзец!
— Як скінулі?.. — сумеўся Росцік. — Не бандыты ж яны...
— А во так!.. — змахнуў Крабіч са стала пустую пляшку, якая ў пырскі аб сцяну разляцелася — і Росцік галаву ў плечы ўціснуў. — Бо якраз бандыты! Яны ўсіх нас хочуць ці скінуць, ці ракам паставіць! І трахаць, як Лі-Лі!.. Ці вы піздзюкі — і не бачыце, хто пры ўладзе? Тады п’ем — пра што гаварыць!..
З пітвом гаварыць было пра што...
Мяняць трэба ўладу!.. жыццё!.. усё мяняць!.. Вольны свет, Еўропа побач, а мы чарвякамі поўзаем!..
Сумяшчаючы адно з другім не па-французску, а па-расейску, у колькасці непамернай, мы ўрэшце дагаварыліся да таго, што, паколькі ў мяне ёсць пісталет, значыць, у нас ёсць магчымасць ліквідаваць прэзідэнта. Выканаць маральны абавязак інтэлігенцыі, гэтай блядзі, якая толькі мандзіць, а зрабіць што-небудзь — хрэна.
Але каму страляць?..
Росцік заявіў, што ён не супраць ліквідацыі, але супраць тэрарызму. Крабіч пачаў даводзіць, што ніякі тады Росцік не жыд, а толькі прыкідваецца, бо жыды з жыдоўкамі заўсёды былі адчайнымі тэрарыстамі. Усе — ад Арона Зундзялевіча да Фані Каплан і Машэ Даяна...” „Чаму да Машэ Даяна?..” „Бо аднавокі!..” „Не па сваёй волі былі! — так раптам ускіпеў Росцік, што, здавалася, з прабоіны ў чэрапе пара пайшла. — Нас зневажалі, загналі ў зону аседласці, мы з пагромаў і здзеку вырываліся, помсцілі!..” „Ага, і вырваліся ў рэвалюцыю!..” „Не адны мы!..” „Не адны! Але з васьмі дэлегатаў, якія ў Мінску першы рээспідэрскі з’езд наладзілі, пяцёра жыдоў!..” „І што?..” „А тое, што рэвалюцыяй жыды дзядам маім, бацькам і мне адпомсцілі, а я пры чым?!.” „А пры тым, — чмурэў ад логікі такой Росцік, — што ў вас беларускі прэзідэнт, а не жыдоўскі! Вы з ім і разбірайцеся!..” „Які ён беларус, байструк цыганскі!..” „Тады няхай цыганы разбіраюцца, а я з пісталета страляць не ўмею!.. І не ў мяне ён бабу звёў!.."
"Сатысфакцыя! — прасвістаў Крабіч. — Зайздросны лёс, калі ты мужчына!.."
Як далей ні круцілі, страляць выпадала мне. Ну, калі ўжо пра ўсё астатняе прынцыпова дамовіліся... Я пачаў прыкідваць, дзе і калі, і вырашыў, што не адкладваючы: заўтра ўраніцы каля рэзідэнцыі.
Крабіч Біблію стаў шукаць — не знайшоў. „Статут Вялікага Княства Літоўскага” падсунуў: „Кляніся!.."
Для яго — што Статут, што Біблія...
Я пакляўся. Пасля ўспомніў, што там ахова — таксама страляць будзе...
"Хоць памрэш чалавекам, засранец!” — наліў па апошняй, бо заўтра такая справа, Крабіч, і я ўспомніў пра Зіначку, якая памерла, і так Крабіча ўзненавідзеў за засранца, што надумаў — па справядлівасці — спачатку яго кончыць, а пасля ўжо прэзідэнта. Крабіч згадзіўся: „Давай! Мне пад горла гэта жыццё, калі хочаш ведаць!.. Ну, дзе пісталет?.. Хрэн у цябе, а не пісталет, толькі вецер ганяеш!.."
Росцік знясілена паклаўся на раскладушку, ён са сваёй галавой, мусіць, і памерці мог, але было не да Росціка: я пабег па пісталет... Помню, што пабег, задыхаючыся... „Ах ты гад, ах вы гады!..” Далей усё прападала... я губляўся недзе на Грушаўцы, знайшоўшыся ў былой кватэры жандара Шалея. Недалёка, побач...
Няма Лі-Лі — дык знойдзецца Ліля... Ёсць з кім у гэтым жыцці спаткацца, Фелікс...
Гэтак, каб сябе не помніць, раней я не напіваўся. Хіба аднойчы, яшчэ студэнтам. Але тое — дні тры не еўшы, з голаду.
А зараз з чаго?..
Не галадаю, старэю.
Нашто? Каб засранцам памерці?
Не хачу...
Што яшчэ можа быць з таго, чаго не было?
Ды нічога...
Пісталет ляжаў там, дзе я схаваў яго.
Знайшоўся пісталет, Іван Ягоравіч... І правільна вы прыдумалі, Пятро Зіноўевіч, каб ён знайшоўся...
Госпадзі, а што з Росцікам? Крабіч жа праспіць Росціка, калі што-якое!
Часу спаць не было, світала, я выклікаў таксі...
Крабіч з Росцікам таксама не спалі, ляжалі зялёныя... Адзін на раскладушцы, другі на канапе. Крабіч чытаў, ён заўсёды чытаў пасля п’янкі — у яго конскае здароўе.
— Як ты? — адарваўся ад кнігі Крабіч. — Мы ўвесь агарод задрысталі, свістала ва ўсе дзіркі.
Тэрарысты засраныя...
Я з жахам уявіў сябе ў ложку Ліляй, калі б яшчэ і такое... І што: дажыцца да таго, каб яшчэ і такое?..
— З’елі нешта, — пакутліва сказаў Росцік.
— Гарэлка расейская, наўмысна труцяць, — пагартаў Крабіч кнігу. — Ты думаеш, я не люблю рускіх?.. Я пасля п’янкі адных рускіх і люблю. Во паслухай... „Я знаю, смерть лишь некая граница, мне зрима змерть лишь в образе одном: последняя дописана страница, и свет погас над письменным столом”. Мне, бляха, не памерці так!.. — Кніга паляцела ў кут. — Пісталет прынёс?
Пісталет адцягваў кішэнь пінжака нябожчыка Ігара Львовіча, але ж не забіваць Крабіча такога зялёнага...
— Не знайшоў.
Крабіч устаў, падняў кнігу, паставіў на паліцу. З кнігамі ён быў акуратны — не тое, што з людзьмі.
— Не знайсці, чаго няма... Вунь і Біблія, як учора не ўбачыў?.. Пераклянешся?
— Не.
— Канечне, не... Стрыжня ў нас няма, на які ўсё нанізваецца, таму нічарта і не можам. У Чачню падамся, не хрэн тут рабіць.
— Паехалі?.. — па-сабачаму на мяне гледзячы, папрасіўся Росцік.
Крабіч сеў да стала, наліў — Росцік адвярнуўся.
— Не прасіся, цябе не вазьму, — падняў шклянку Крабіч. — Жыды супраць мусульманаў, а я за іх. Там дух!.. вера! самаахвярнасць!.. толькі яны і жывыя сёння ў гэтым струпянелым свеце! І з кім бы я выпіў, дык з Хусейнам і Арафатам... А так адзін...
Я давёз Росціка да офіса, дахаты ён не хацеў, і пакінуў яго, сказаўшы, што пайду прадыхаюся.
— Без дураты?
— Аддурэлі мы сваё, Росцік.
— Тады дыхай хутчэй... Красевіч павінен пад’ехаць, неяк жа трэба з ім танцаваць, калі музыка заказана...
Каля дзевяці я быў у скверы цераз дарогу ад рэзідэнцыі. Прэзідэнт пад’язджаў да рэзідэнцыі а дзевятай — я сам не раз бачыў. Канечне, не факт, што прыедзе сёння... Позна лёг... Калі прыедзе, тады цераз агароджу са сквера, цераз дарогу — і страляць, страляць, страляць... У арміі я хоць і музыкантам служыў, але настраляўся.
Аднойчы перамог: больш за ўсіх па мішэнях выбіў... За гэта даручылі сцяг на парадзе несці. Звычайна маршыраваў з трубой у аркестры — а тут са сцягам паперадзе ўсіх. Сёмага лістапада. Холадна, вецер з мокрым снегам. Ледзь рукі не адмерзлі, але данёс... Перамагаць, праўда, пасля таго не цягнула.
Наўкол рэзідэнцыі, як і ў ёй самой, выглядала пуста. Нават, здавалася, мёртва. Адзін сцяг над пустатой на ветры матляўся.
Ён перамог, больш за ўсіх выбіў — і яму даручылі Дзяржаўны Сцяг... Дык і нёс бы...
Зайшоўшы ў туалет каля купалаўскага тэатра, я схаваўся ў кабіне, праверыў пісталет. Абойма была поўнай, без аднаго патрона... Каб ведаў, што ўсё так закруціцца, дык яшчэ ў бамжоў паглядзеў бы, колькі ў ёй патронаў?.. Мусіць, і была без аднаго. Бамжы пра страляніну казалі — дык хоць раз жа стрэлілі з пісталета гэтага каля Кальварыйскіх могілкаў...
Я ўжо збіраўся выходзіць — нехта ўвайшоў у туалет. Паўмінуты, мінута — той, хто ўвайшоў, нічога не рабіў. Не рыпнулі дзверы ніводнай кабіны, не цурчала ў пісуары...
— Эй, грамадзянін!..
У мяне схаладнелі скроні і зазвінела ў патыліцы... Я спусціў ваду і, пакуль ва ўнітазе гыркала, прыўстаў і паклаў пісталет на зліўны бачок.
Пачакаў яшчэ — і той чакаў. Трэба было выходзіць...
— Закурыць ёсць?
Рудаваты мужык падышоў да мяне грудзі ў грудзі, церануўся грудзьмі аб грудзі і няўлоўным рухам слізнуў па бакавых кішэнях.
— У задняй, — сказаў я. Трэба было рызыкаваць, каб ён не падаўся ў кабіну.
— Што ў задняй?..
— Пісталет.
— Ды я закурыць... — трохі разгублена прапусціў ён мяне наперад і пайшоў следам. — А вы што такі зялёны?..
— Бо не рыжы.- Трэба было гаварыць з ім, каб ён не адстаў, не вярнуўся... — Зялёны рыжаму не таварыш.
— І рыжы зялёнаму, — спыніўся ён каля ліпы. Ён і раней каля гэтага дрэва стаяў, калі я ў туалет ішоў. Незаўважна стаяў неяк...
Далёка не адыходзячы, я сеў на лаву. Калені ў мяне падгіналіся, як некалі ў анфіладзе Дрэздэнскай галерэі. Можна і ў туалеце адчуць нешта накшталт катарсісу...
Цяпер я ўбачыў, што па скверы рассыпаныя яшчэ дзесяткі два мужыкоў... Каля тэатра, каля фантана, уздоўж алеі з чугуннай агароджай, цераз якую я збіраўся пераскокваць. Ці паспеў бы ўскочыць...
Роўна а дзевятай завыла, замігцела — з-за тэатра з вуліцы Энгельса вылецелі тры машыны. Мой рудаваты наструніўся...
Прэзідэнцкая машына — са сцяжком, наўрад ці ў ёй Лі-Лі вазілі — падкаціла да пад’езда. Да самых прыступак, якія прэзідэнт прасігаў за секунды. Мішэнь не для стралка з трубой, які аднойчы перамог... І што ён бегае ўсё, нібы за ім гоняцца?
— Дык няма закурыць?.. — расслаблена спытаў рудаваты і, не чакаючы адказу, рушыў да напарніка, які таксама адліп ад ліпы. — Туалет не на замку, што за хрэнацень?
— Зачынем зараз... Снягір прысцаўся, замкнуць забыўся.
Я і не ведаў, што туалет замыкаюць. Калі б не сіклівы Снягір, мог бы і не даведацца ніколі...
Яны ўсе аддзяліліся ад дрэў, ад выпадковых прахожых, сыйшліся каля тэатра і пачалі нешта абмяркоўваць... Проста кампанія, якая прыспяшалася трохі на ранішні спектакль... Экскурсанты... Адзін аддзяліўся ад усіх і замкнуў туалет.
У трэцім класе я быў закаханы ў дзяўчынку, якую звалі Надзя. І Валік Дробыш, таварышок мой, закаханы ў яе быў. Мы з-за яе біліся на мячах, на коп’ях і проста так біліся. Раз — ён мне надае, другі — я яму, без толку...
На краі падмытага рачнога абрывы сасна высозная стаяла, трохі пахіленая. Старэйшыя хлопцы — не ўсе, найсмялейшыя — скакалі з яе ў вір. З ніжняга сука і толькі ў вока віру, бо наўкол — мелкаводдзе.
Надзя падбухторыла: „А вы не скочыце!..” — і мы палезлі на сасну.
Дабраўшыся да сукоў, я пакараскаўся ўверх... Каб вышэй за Дробыша...
Калі дакараскаўся да вершаліны — зірнуць уніз страшна было, а не тое, што скочыць. Сасна хістаецца... У віры не вока, а вочка... Да неба бліжэй, чым да вады.
Валік і з ніжняга сука не скочыў, злез.
"Спускайся! — крыкнулі знізу. — Разаб’ешся!.."
А як спускацца, калі ўсе глядзяць?.. І Надзя...
Скроні халадзелі, халадок звінеў у патыліцы, але я зажмурыўся і палецеў... Не скочыў, а саслізнуў нагамі і адпусціў рукі... Наперад ведаючы, што разаб’юся... Мяне ўдарыла аб сук, перавярнула, перакруціла і ўтыркнула ў вочка віру.
"Ну і што... — падціснула губкі Надзя. — Падумаеш...” І зноў мы з Валікам біліся...
Гадаць, ці хапіла б мяне на тое, каб цераз агароджу скочыць, калі б туалет быў замкнёны — без толку, як біцца з Валікам Дробышам.
Са службовага ўваходу я зайшоў у тэатр, дзе праз Лідзію Паўлаўну ўсіх ведаў, і ад дзяжурнага, які чытаў газету і вачэй на мяне не падняў, пазваніў Шыгуцкаму. Сакратарка ганарыста паведаміла, што Барыса Сцяпанавіча тэрмінова выклікаў прэзідэнт.
Толькі прыехаў — і выклікаў?..
А мог і не выклікаць...
Калі б Снягір не прысцаўся — і не ў патыліцы халадок...
— Перадаць што-небудзь? — счакаўшы ўрачыстую паўзу, спытала сакратарка. Яны ўсе там, мусіць, толькі і сядзяць, чакаючы, калі іх выклічуць.
— Я сустрэцца хацеў, мы дамаўляліся.
— Ён нічога не сказаў...
— Не паспеў.
— Можа быць... Заказаць вам пропуск?
— Закажыце.
— Толькі вы перазваніце.
— Перазваню... Слухай? — спытаў я ў дзяжурнага, паклаўшы трубку. — Іду зараз з госцем, папырскаць захацелася, а туалет у скверы замкнёны. Чаму?
— А то не ведаеш, — хмыкнуў дзяжурны. — Бо прэзідэнт сярун.
І будуць казаць яшчэ, нібы ўсе ў нас і ўсяго баяцца.
— Туды не зайсці?
— Нашто?.. Тут папырскай.
— Госць мой там хоча. За пляшку.
Дзяжурны адклаў газету, глянуў недаўменна:
— Вальтануты?..
— Экстравагантны. Дык як?..
— З сантэхнікам пагавары. Ён па абедзе аб’явіцца, пратрывае пляшка да абеда?..
— Пратрывае... Я пазваню яшчэ?
— Хоць зазваніся, піва з цябе.
Рэдактара незалежнай газеты, якую чытаў дзяжурны, я не ведаў. Але і іншых не ведаў, так што якая розніца?.. І, калі па прыкметах, дык нездарма ж гэта газета пад рукой аказалася.
Не было рэдактара на месцы... Дзяўчына з голасам флейты сказала, што ён дома і з’явіцца па абедзе.
Як сантэхнік.
— Хатні не дасцё? Мне тэрмінова.
— А хто вы?
Я назваўся.
— Ой!.. Мы самі вам званілі... Хвілінку...
У тэлефоне затузалася музыка — трубку ўзяў рэдактар.
— Выбачайце, хавацца даводзіцца. Мы шукалі вас, на лаўца і звер...
Я сказаў, што ў рукі мне патрапілі такія-сякія дакументы.
— Прыносьце, калі такія-сякія... Зараз можаце?
— Зараз не, яны на рабоце.
— Тады ў любы час, я ў рэдакцыі... — Рэдактар цягнуў. — І яшчэ... заадно...
Пасля таго, як на лаўца звер прабег, не цяжка здагадацца было, што заадно — пра шоу, пра Лі-Лі...
— Што яшчэ заадно?
— Мы пра шоу ўчарашняе пішам... Пару слоў скажаце?..
Вось што ім цікава. Толькі гэта і цікава ўсім.
— А я пры чым?
— Ну, як... — дацягваў рэдактар — і столькі было за гэтым як...
Я паклаў трубку.
— Піва за мной, — паабяцаў я дзяжурнаму, і той спытаў у спіну:
— Ты ў сарцір з газетай?..
Каля тэатра ніхто больш не таптаўся. Я прайшоў двойчы, нібы гуляючы, міма дзвярэй туалета... Замок звычайны, яго можна будзе, бадай, і без сантэхніка адолець.
Росцік чакаў мяне ў офісе з Красевічам. Абодва пахмурна-ўзбуджаныя, нібы біцца збіраліся, а я перашкодзіў...
— О!.. — перарабляючыся ў вясёлага, падміргнуў Красевіч. — І Раман Канстанцінавіч зялёны. Што гэта вы, як гуркі?.. Можа, перафарбуемся?
Калі перарабляцца, дык перафарбавацца...
Росцік на тое, каб перарабіцца, сіл не меў.
— Памру я з вамі. А я хачу сам па сабе памерці, адзін.
Не з-за пахмелкі ж яны біцца збіраліся?..
Па Росціку відаць было, які сам я памяты, нявыспаны і непахмелены... Адзін і амаль мёртвы.
— Натуральны колер, — сказаў я Красевічу. — Як на сцягах.
Мы ўвялі з Росцікам закон: не пахмяляцца. З пахмелкі нанава п’янка пачыналася — і прападалі не дзень і не два.
Хоць што з тых дзён?.. Няхай ніводнага не згубіш, хай нават лішні пражывеш, а сканаеш і ведаць не будзеш, пражыў ты яго, ці не.
— Гледзячы на якіх сцягах... — падкасіўся на мяне Красевіч. — Мой, між іншым, уздымаць пара, а мы дасюль не дамовіліся, з кім?
Вялікую кучу я на твой сцяг наклаў...
— Учора ж вырашылі, што з Лі-Лі.
Росцік прабарабаніў пальцамі ўздоўж стала. Да самага краю, скінуўшы руку.
— Пе-ра-вы-ра-шыў Рычард Пятровіч. Не хоча з Лі-Лі. Кажа: фрывольная.
Апошняе слова Росцік ледзь выгаварыў, і я перапытаў:
— Якая?
— Неспадзяваная ваша Лі-Лі... — неяк па-цыркачаму, шыі не павярнуўшы, крутнуў галавой Красевіч. — Занадта неспадзяваная.
Наша Лі-Лі ўчора іхняй была... І я на свае вочы бачыў, як Красевіч далоні адбіваў, пляскаючы ёй, фрывольнай і неспадзяванай...
Нешта сталася?..
— У чым неспадзяваная?
— Ва ўсім... — да другога краю стала прабарабаніў пальцамі Росцік, які калісьці кім толькі не быў — і яшчэ падрабляў акампаніятарам. — Ты чаму не сказаў, што Фелікс прыязджаў, і вы сустракаліся?
Вось гэта было фрывольна і неспадзявана... Не так жа ў Росціка з галавой, каб не помніць — тады ў яго зусім галавы няма. Ён тут цыркачыўся перад Красевічам, блазен-недаўмека, таму і выгляд у іх, нібы збіраліся біцца...
— А ты адкуль ведаеш, што сустракаліся?
— Ад мяне, — зразумеў адразу, пра што і ў каго пытаюся, Красевіч — і не стаў далей цямніць. — Я да вас ад Панка, ён зараз у Шыгуцкага, Шыгуцкі ў прэзідэнта.... Праблемы вы ствараеце, Раман Канстанцінавіч, разам з Лі-Лі. А мы дамаўляліся без праблем.
У яго зазваніў мабільны тэлефон.
Глядзі ты, як загаварыў... З патэльні плясь...
— Тут ён, — сказаў Красевіч і падаў мне трубку.
— Што ж ты напрошваешся і не прыходзіш? — не павітаўшыся, спытаў Шыгуцкі.
— Сакратарка перазваніць сказала...
— Давай прыходзь, чакаю. І хутка прыходзь, чуеш?
Не я адзін чуў, Росцік з Красевічам таксама ўчулі, трубка гучна вяшчала... Як пры рэзанансе...
— Курва... — ці невядома пра каго, ці невядома пра што сказаў Росцік. Альбо наогул пра невядомае, бо курва ў немцаў, якіх Росцік не любіў — паварот дарогі.
Хоць пры чым немцы?.. Марта з немцам жыве...
Я вярнуў Красевічу знямелы тэлефон... Мае размовы з уладай катастрафічна карацелі.
У нашым офісе меўся пакойчык, дзе стаяў сейф. Пакойчык патайны — з дзвярыма, замаскіраванымі пад сцяну. Не зважаючы на Красевіча, я штурхнуў дзверы...
— О! — сказаў Красевіч. — І я сабе такі зраблю.
Я адамкнуў сейф, дзе хаваў паперы, якія даў мне Фелікс... Разам са старонкай з запіскі Ігара Львовіча....
Папераў не было. Пячатка, штамп, статутныя дакументы, некалькі бланкаў...
Пуста.
Ключы ад сейфа мелі толькі я і Росцік.
Цыркач... Блазен-недаўмека...
— Вы што шукаеце? — спытаў чамусьці не Росцік, а Красевіч. — Калі дамову на канцэрты, дык яна ў мяне.
Росцік — курва?
— З пячаткамі дамова? — выйшаў я з пячаткаю ў руках, каб паглядзець на Росціка.
— З пячаткамі, — кіўнуў Красевіч. — Толькі гэта мала што значыць, калі з Шыгуцкім не дамовіцеся.
Я не стрываў і кінуў пячатку Росціку:
— Адкуль? Хто паставіў? Ты ж у бальніцы быў!
Росцік адхіснуўся... Ён, мусібыць, да скону ўжо будзе палохацца ўсяго, што да яго ляціць.
— Лі-Лі паставіла, я ключы ёй даў, цябе ж не дапросішся... — падняў Росцік пячатку з падлогі і спытаў зусім знясілена: — Ты чаго раскідаўся ва ўсе бакі, Ромчык?..
Выходзіла, што Росцік не курва.
Але ад гэтага, выходзіла, не лепш.
Яшчэ горш ад гэтага выходзіла.