Адзінае на патрэбу

Бандарук Канстанцін


„Апошнія будуць першымі”

(Лук. 14, 1, 7-14)

Кожны, хто бывае на банкетах або канфэрэнцыях, мог прыкмеціць тое, што здарылася ў хаце аднаго з фарызэяў. Бачучы як запрошаныя спрабуюць заняць лепшыя месцы, Хрыстос сказаў ім прытчу. Калі запросяць цябе на вясельле, не сядай на першае месца, каб не надарыўся нехта больш паважаны і каб гаспадар не папрасіў цябе ўступіць яму месца. „Прыйшоўшы, — сказаў Хрыстос, — сядай на апошняе месца, каб той, што прасіў цябе, падышоўшы сказаў: дружа! перасядзь вышэй, тады будзе табе пашана перад сядзячымі з табою. Бо кожны, хто сябе ўзвышае, будзе паніжаны, а хто сябе паніжае, будзе ўзвышаны”.

Паводле Евангельля, пакора вырашае аб сапраўднай велічы чалавека. „Навучыцеся ад Мяне, бо Я ціхі і лагоднага сэрца”, — заклікаў Хрыстос, Які ўсім Сваім жыцьцём даваў прыклад пакорлівасьці. Бог наагул, як кажа Дзева Марыя, „расьцярушыць пыхлівых задумамі сэрцаў сваіх, скіне дужых з пасадаў і павысіць прыніжаных”. Справядлівы Бог паклапоціцца, каб усе крыўды былі выпраўлены, няроўнасьці выраўнаны, а ўсе даўгі вернуты (Лук. 1, 51-53). Сьв. Францыск Асізскі гаварыў: „Чалавек зьяўляецца тым, кім ёсьць і нічым болей”. Пакора не пярэчыць празе велічыні, цераз якую чалавек хоча захаваць самога сябе, але зьяўляецца раўнавагай паміж розумам, які ведае сваё месца, і сэрцам, якое не прагне лішняга. Устаноўленай Богам меры нельга пераступаць, бо тады зоймем чужое месца і можам пачуць: дружа, перасядзь ніжэй! Пыхлівасьць зьяўляецца выявай дурноты. Яна разбурае парадак, якога беспакарана нельга разбураць. Апантаныя маніяй сваёй велічы нацысты разбурылі закадаваную ў сэрцы, устаноўленую Богам сыстэму каштоўнасьцяў і пралілі мора чалавечай крыві не дасягнуўшы шалёнай мэты панаваньня над сьветам. Колькі крыўдаў спрычыніла апантаная гонка за багацьцем і за высокімі пасадамі. Парадак, які абапіраецца на суб’ектыўнай праўдзе, без уліку правоў іншых людзей непазьбежна вядзе да бяды. Вось таму баімся людзей, якім не хапае пакоры, і паважаем вялікіх, якія адначасова былі пакорлівымі. Старажытны філёзаф, які сказаў: „Ведаю, што нічога ня ведаю”, заслугоўваў-бы пашаны, калі-б нават не сказаў нічога болей. Разумныя людзі чым больш ведаюць, тым яшчэ мацней перакананыя ў сваёй недасканаласьці і адгэтуль бярэцца іхная сьціпласьць.

Калі некаму цяжка зьмірыцца са сваім сьціплым месцам у грамадзтве, незайздросным лёсам і пачуцьцём непаўнацэннасьці, хай ведае, што Бог памятае аб кожным з нас і „апошнія будуць першымі”.